Een rommelige tafel, een kat en een vegende vrouw. Is dit schilderij een willekeurig inkijkje in een 17de-eeuws huishouden? Zeker niet. Tijdgenoten van de schilder Cornelis de Man begrijpen direct dat elk detail een betekenis heeft.  

Pikante details en een dienstmeid

Prinsenhof delft homepage

If you know when you will be visiting the museum, book your tickets now, online.

Book your tickets online

William the Silent

Herman Veldhuis

'Gewijde muziek'

Kijk met andere ogen naar de stad en ontdek verborgen verhalen die lange tijd ongehoord bleven. Deze bijzondere wandeling nodigt je uit om stil te staan bij plekken in Delft die verbonden zijn met het koloniale slavernijverleden. In gesprek met een gids én elkaar reflecteren we op ons gedeelde verleden – en hoe dit nog steeds doorwerkt in het heden.


Interactieve stadswandeling: Sporen van Slavernij

Maarten van Heemskerck

In 1566 geeft Cornelis Musius – rector van het Sint Agathaklooster (later bekend als het Prinsenhof), humanist en dichter – opdracht aan Maarten van Heemskerck voor het schilderen van een altaarstuk met daarop de bewening van Christus. Het resultaat is een artistiek meesterwerk. 
Op dramatische wijze wordt het sterven van Christus weergegeven: Christus op de lijkwade in het midden, omringd door Maria, die wordt ondersteund door Apostel Johannes met een uitdrukking van diepe smart op zijn gezicht, Nicodemus (rechtsboven met zalfpot als attribuut), Maria Magdalena (met zalfflesje) die de voeten van Jezus net heeft gezalft, wijst naar de wond op zijn voet. Jozef van Arimatea (bij het hoofd van Christus) heeft zijn eigen graf aan Jezus ter beschikking gesteld. Hij toont de beschouwer het smartelijk vertrokken hoofd van de dode Christus. Op de achtergrond zien we Golgotha en drie kruizen (Calvarieberg). 
Prominent links vooraan zit een vrouw in rijkversierd kostuum. Ze kijkt ons recht aan, wijst met haar ene hand naar Christus en heeft in de ander zijn hand. Zij wordt geïdentificeerd als de heilige Agatha: ‘ze spoort de kloosterzusters aan tot contemplatie en gebed’ schrijft kunsthistoricus Ilja M. Veldman in haar publicatie (2024) over Maarten van Heemskerck. Die identificatie bevestigt de aanname dat het schilderij speciaal gemaakt is voor de kapel van het Agathaklooster. 
1566 was het jaar van de beeldenstorm. We weten niet precies wanneer, maar ergens kort daarna is het schilderij overgeplaatst naar het stadhuis. Veel katholieke kunst is in die roerige periode beschadigd of verloren gegaan. Daarmee is het een van de weinige schilderijen uit de collectie van het museum waarmee we de katholieke geschiedenis van Delft en de bijzondere nalatenschap van Cornelis Musius kunnen illustreren.

De bewening van Christus

In februari 2024 heeft de gemeenteraad van Delft het definitieve akkoord gegeven op de verbouwings- en vernieuwingsplannen van ons museum. De deuren zijn op 5 januari 2025 gesloten. We zijn nu echt gestart met de verbouwing. Graag lichten we de grote veranderingen die het historische monument binnen én buiten zal ondergaan toe.

Bouwen aan een nieuw Museum Prinsenhof Delft

Verbouwing & vernieuwing

Anoniem

Portret van Juliana van Stolberg, ten halve lijve, naar links gewend, in donker kostuum met witte hoofdbedekking, gevouwen handen met witte handschoenen voor de borst. Donker fond. In de rechter bovenhoek het heraldische wapen (familiewapen) 
Juliana van Stolberg (1506-1580), echtgenote van Willem 'de Rijke' van Nassau, is de moeder van Willem van Oranje, geboren Willem van Nassau.

Portret van Juliana van Stolberg (1506 - 1580)

Dirk van de Goorberg

De bodebus was een onderscheidingsteken dat werd gedragen door boden die in dienst waren van bestuurslichamen zoals de Kamers der Staten Generaal, de Provinciale Staten, gemeentebesturen, Hoogheemraadschappen, Waterschappen en polders. 
In de middeleeuwen werden geschreven en verzegelde berichten door bodes overgebracht. De berichten werden in een bus aan een gordel gedragen. Soms droeg zo'n bode een staf wanneer hij op reis was. De bode kon gratis gebruik maken van het toenmalige vervoer zoals de trekschuit, veerpont of diligence. 
Vanaf de 15de eeuw werd aan de bodebus een schildje toegevoegd met het wapen van de instantie die werd vertegenwoordigd door de bode.

Bodebus van Delft

glas op licht oplopende voet en geprofileerde stam,die is versierd met luchtbellen en luchtblazen; op de kelk gedrild het stadswapen van Delft, omgeven door de tropee van bovengenoemde Confrèrie 'Diletto ed arme', Delft;

Glas waarop tropee 'Diletto ed arme'

Abraham Rademaker

Ongeveer een halve eeuw na Vermeer tekende Abraham Rademaker de twee stadspoorten. Hoewel de situatie nauwelijks is veranderd, roept de tekening een totaal andere sfeer op. Door zijn kleurgebruik en het benadrukken van de horizontale lijnen wist Vermeer in het Gezicht op Delft een eenheid te creëren, die bij Rademaker ontbreekt.

De Rotterdamse- en Kethelpoort te Delft

Zuster Margaretha van het Sint Agnesklooster

Delft is voor de Reformatie een vrome, katholieke stad. In de vele kloosters die de stad rijk is, worden prachtige versierde handschriften geschreven, vaak door de zusters. Dit is een brevier, een gebedenboek, dat hoogstwaarschijnlijk door zuster Margaretha in het St. Agnesklooster in Delft is gemaakt.

Het brevier van zuster Margaretha van het St. Agnesklooster in Delft

Jan Jansz. van Keulen

Willem Janszoon Blaeu

Aardglobe: globes waren producten van kaartmakers en werden regelmatig vernieuwd, naarmate de kennis over de wereld voortschreed. Hier zijn nieuwe ontdekkingen in Zuid-Amerika uit 1620/21 verwerkt. Deze gravures zijn ongewijzigd herdrukt door Jan Jansz. van Keulen in 1682. 
In veel inventarissen van verzamelingen, vooral in bibliotheken, worden globes aangetroffen.

Jan Verkolje (I)

Coenraet Decker

Johannes de Ram

Pieter Smith

Steven de Swart

Joris Arentsz. van Cleef

Deel van Caert Figuratief bestaande uit de stadsplattegrond en het panorama van Delft in gebeeldhouwde lijst waarin zinnebeeldige figuren. 
De kaart werd geproduceerd door de oud-burgemeester en stadshistoricus Dirck van Bleysweijck (1639-1681) en geeft een buitengewoon nauwkeurig beeld van de stad in het laatste kwart van de zeventiende eeuw. Rechts, onder het profiel, is de kaart van Delfshaven te zien, waar de Delftse VOC-schepen vertrokken en aankwamen. Rechtsonder bewonderen drie mannen producten van de Delftse plateelbakkerijen. De meeste objecten hebben een oosterse vorm en decoratie. 
De symbolen op de lijst hebben betrekking op de rechtspraak. De zon (gerechtigheid); andere symbolen zijn Stenen Tafelen (Tien Geboden), Wetboeken, Wapens, Bliksemschichten en een Driekoppige Hel-hond. Verschillende rechtssymbolen als gekruiste zwaarden, een balans, maatstokken, boeien en ketens en een gesel. 
De tekst op de linten heeft betrekking op het streven naar en naleven van gerechtigheid.

Kaart Figuratief: stadsplattegrond en panorama van Delft

Peter Peereboom

Zeventien zigzaggende horizontale regels, onder elkaar geplaatst, vormen een onregelmatige structuur, die het hele omkaderde vlak vult. 
De herhaling speelt hierin een belangrijke rol.

Compositie II

Acht lijnen zijn onder elkaar geplaatst. Aan begin en eind van de 'regel' zigzagt de lijn: begin en eind liggen lager dan de rest van de lijn. Hierdoor ontstaat een structuur van zich herhalende lijnen, waardoor ruimte tussen die lijnen wordt gecreeerd.

Compositie III

Rik Jager

Confrontatie

Expansie 2

Jan Schoonhoven

Het hele vlak is gevuld met dicht naast en over elkaar geplaatste horizontale, verticale en diagonale lijnen, waardoor een zeer fijnmazige structuur ontstaat, die echter niet geheel gelijkmatig is en daardoor op sommige plaatsten bijna ondoorzichtig is en op andere plaatsen juist meer open. 
Doordat de lijnen met de hand zijn getrokken, doet het werk, ondanks de gestructureerde opzet, levendig en bijna ongestructureerd aan.

GM arcering 10

Het oppervlak is gevuld met verticale, enigszins 'slingerende', strookjes die bestaan uit korte diagonale arceringen.

HK arcering 6

Zigzagvorm, doorsneden met grote diagonale en horizontale lijnen, met van binnen gearceerde vierkantjes.

T 80-79

Over zeventien onder elkaar geplaatste horizontale lijnen zijn korte verticale zigzaggende lijnen gezet. 
Het lijkt als het ware een soort abstract, onleesbaar handschrift; woorden kunnen ook stijgende en dalende lijnen vertonen ten opzichte van de lijn waarop ze zijn geschreven.

T 82-101

Zwarte gebogen lijnen lopen dooreen (en doen misschien denken aan tekens of figuren).

T 85-85

Zwarte, door elkaar lopende, lijnen en gekleurde vlakken, waarbij de stukjes met de bogen wel doorkijkjes lijken.

T 86-114

Repeterend motief van horizontaal, vertikaal en diagonaal gearceerde vlakken. 
Het werk bestaat uit 3 vertikale banen, waarbij de linker- en rechterbaan van boven naar beneden afwisselend vertikaal en diagonaal zijn gearceerd en de middelste baan afwisselend horizontaal en diagonaal is gearceerd. De overgang tussen de banen is aangegeven met diagonale lijnen. 
De opzet is zeer doordacht, symmetrisch en systematisch, maar juist de kleine, met de hand geplaatste arceringen geven het werk het menselijke en ambachtelijke karakter.

T70-4

Het vlak is op een regelmatige manier geordend door zes verticale banen, die bestaan uit brede strakke penseelstreken boven elkaar

T75-115

Het blad is in de hoogte opgedeeld door drie kolommen, bestaande uit zeer dicht op elkaar geplaatste horizontale lijntjes. De kolommen zijn ieder weer in tweeën gedeeld door een strakke verticale lijn in het midden.

T76-18

Zes dicht naast elkaar geplaatste stroken, bestaande uit korte, met weinig tussenruimte onder elkaar geplaatste horizontale lijnen. Over de gehele lengte van elk van deze stroken lopen links en rechts van het midden twee vertikale lijnen.

T78-90

Maggi Giles

'15A Grafton Street'

'16. Cheyne Walk'

'17. South Molton Street'

'50, Wimpole Street'

'96. Cheyne Walk'

Leon Senf

'Aan de Rotterdamseweg te Delft'

A.W.H. de Nolthenius de Man

'Afbeelding van de Trap, in het voormalig Clooster van St. Aechte, later het Princen-Hof te Delft, op dewelke Prins Willem I, door Balthazar Gerards, op den 10den Julij 1584 verraderlijk is doodgeschoten; en zoodanig als dezelve zich in 1832 nog vertoonde'

Peter Odijk

'Alone, but not forgotten'

'Children's fashions approx. 1852'

Jacobus Buys

'De Graaf van Egmond word gevangen genoomen en Geeft zijn Degen aan den Hertoch van Alva'

'Design voor pin box'

Antonius Jacobus Goedkint

Bastiaen Stoopendaal

De verschillende stadia van de bloeiwijze van een palm: van bloemenaar tot de vruchtjes. Met de benaming in verschillende talen: het Latijn, de taal van de Malabarkust in Zuidwest-India en het Arabisch. Kennis van planten, bloemen en dieren was erg populair geworden in de zeventiende eeuw.

De verschillende stadia van de groei van een kokosnootboom, alsmede de vruchten en het blad. Met de benaming in verschillende talen: het Latijn, de taal van de Malabarkust in Zuidwest-India en het Arabisch. Kennis van planten, bloemen en dieren was erg populair geworden in de zeventiende eeuw.

De vruchten van een kokosboom, met in de verschillende talen een bijschrift: waaronder Latijn, de taal van de Malabarkust in Zuidwest-India en Arabisch. Kennis van planten, bloemen en dieren was erg populair geworden in de zeventiende eeuw.

Aart Houtman

"Oude Delft"

Johan Nieuhof

Plattegrond van Batavia met de omgeving en de zeven omliggende forten (van oost naar west) Ansyol, Iacatra, Northerwick, Riswick, Five Anguler fort, Anke fort; hierbij Sugar Reads and Rice fields en plantages en molens voor zagen, buskruit en papier. In de zee een kompas met Franse lelie en rechtsonder de tekst: 'A Mapp of Batavia with all itts Forts J.N.'; dit omgeven door Hollanders in zeventiende-eeuwse kleding en rechts een inheemse krijger (Molukker?); alle teksten in het Engels, met in de zee inheemse en Europese schepen.

'A Mapp of Batavia with all itts Forts'

Jan de Groot Pzn.

'Aan de Wel Edele Heeren Regenten van de Kamer van Charitaten ter gelegenheid van mijne eerste intrede in derzelver vergadering'

Henk Tieman

'aangeboden door het gezamenlijke personeel bij de ingebruikname van de uitbreiding 27-4-1973'

Rijk van Lavieren

'aangemeerde boot in stralende zon'

Jan Frederik Christiaan Reckleben

Moordaanslag op Willem van Oranje door Jean Jaureguy te Antwerpen, 18 maart 1582. 
De gewonde prins wordt ondersteund door omstanders, rechts wordt Jaureguy door soldaten gevangen genomen.

'Aanslag op het leven van prins Willem I door Jean Jaureguy'

'1639 Warmonder Tol 1954'

'30e Kaagweek 1950 4e prijs'

'350 jaar Alkmaar, 8 oct. 1573 - 1923, van Alkmaar begint de Victorie'

'350 jaar Vlissingen 1572-1922'

'500 jaar Kalverstraat'

'700 jaar het Valkhof, Noviomagum 1230 - 1930'

Willem van der Lelij

Vuurwerk ter gelegenheid van de 100ste schutterskoning van de Ridderlijke Confrerie, onder de zinspreuk Diletto ed Arme, in de tuin van de Stads Doelen aan de Verwersdijk. 
 
Met onderschrift 'Afbeelding van het Vuurwerck ter gedagtenisse des verklarings van den honderste Schutter=koningh van de Hand=busch, door ordre van de gesamentlijke leeden van de Ridderlijke Broederschap genaemt de Confrerie binne de Stad Delft, op de groote agterplaats binne de Stads Doele opgeregt, ende den 21e october van den jaare 1737 afgestooken'

'Afbeelding van het Vúúrwerck ter gedagtenisse des verklaring van den honderste Schutter=koningh van de Hand=busch, door ordre van de gesamentlijke leeden van de Ridderlijke Broederschap, genaemt de Confrerie binne de stad Delft, op de groote agterplaats binne de Stads Doele opgeregt, ende den 21e October van den jaare 1737 afgestooken'

'Algemene Katholieke Werkgevers Vereniging'

'Bemanningsprijs Kaagweek 1948'

'Breda Oranjestad 1252 - 1952'

'Cultus Altus Fortius IXe Olympiade, 1928'

onbekend

Het aanbieden van het Smeekschrift aan Margaretha van Parma door 200 lagere edelen op 5 april 1566. In het Smeekschrift, dat is opgesteld door Jan van Marnix en Lodewijk van Nassau, vragen de edelen om het stoppen van de geloofsvervolging en het bijeenroepen van de Staten-Generaal. Charles de Berlaymont, een hoge adviseur van de landvoogdes, noemt de edelen minachtend 'des geux', bedelaars. Op initiatief van Hendrik van Brederode wordt 'geuzen' enkele dagen later tot partijnaam gekozen. Als herkenningstekenen gaan de geuzen vervolgens geuzenpenningen om hun hals en bedelnappen aan hun riem dragen.

'De edelen leveren haer request'

Simon Fokke

De terechtstelling van de graven van Egmond en Horne op de Grote Markt te Brussel, 5 juni 1568. Egmond ziet op het schavot het hoofd van Horne op een staak, naast hem een priester.

'De Graaven van Egmond en Hoorne onthalsd, 1568'

Hugo Vermeulen

'de moordaanslag op Willem van Oranje 1584'

Een gevangene gebracht voor de Raad van Beroerten, bijgenaamd de Bloedraad, voorgezeten door de hertog van Alva met de gerechtsroede in de hand, 1568. Op de achtergrond terechtstellingen.

'De Spaansche Bloedraad in Nederland, 1568'

Jan Luyken

'De Vierderlei Dood-straffen der aal-Oude Joden; als meede eenige onder hen by toeval van andere Volken ontleend'

Jacques Callot

Israël Henriet, Parijs

'Excercices Militaires'

'feestscène uit de T.V. serie "Willem van Oranje" getekend naar de opstelling in museum het Prinsenhof te Delft'

'd' Arminiaensche Schans tot Leyden'

Guus Zuiderwijk

De Porceleyne Fles - Royal Delft

'Kreamiek'

Henk Peeters

Ontwerp 1962 
Uitvoering 2000

3 x 3 wattenbollen

4 stroken

9 wattenbollen

Philip van Pieterson

Nelis Oosterwijk

Samen met PDMK 88 vormt dit weerk een geheel. 
Hier is over een stafkaart van Hansweert een ruitjespatroon aangebracht. Land is vervangen door foto's met wolkenluchten. Water is vrij. De vakjes zijn genummerd. 
 
Bij PDMK 88 is het land voorzien van stempels met datum, geschreven tijdstippen en precieze plaatsbepaling. Ruitjes zijn genummerd. Water is weer vrijgelaten. 
 
Samen laten ze zien hoe, wanneer en in welk tijdsbestek de wolkenlucht boven Hansweert zich ontwikkelt.

Air-projections XX sheet 1

Bram Zwartjens

Pasolini volgt in Salò de opbouw en -vaak tot in details- de inhoud van het boek van Markies de Sade. Door de gebeurtenissen echter te verplaatsen naar het Italiaanse Salò in 1944-45 wilde hij verhaaltechnisch een aanklacht maken tegen de excessen van het kapitalisme, het economische stelsel waarin de productiemiddelen in privéhanden zijn en het fascisme, een totalitaire en dus ook autocratische politieke ideologie. Hij stelde hiermee dat er voor gewaakt moet worden dat er nooit te veel macht in te weinig handen komt. De vertoonde gruwelen zijn een gevolg van een werkelijkheid waarin dat wel is gebeurd. Hoewel de beelden niet bedoeld zijn als effectbejag op zich, moesten ze hard genoeg inslaan bij het publiek om de ernst van Pasolini's punt te begrijpen. Bram Zwartjens beeldt in dit werk Pasolini af om binnen de medische industrie de macht om dieren in te zetten voor huidonderzoek (buitenste laag van het werk, de stippen zijn diverse huidskleuren) ter discussie te stellen.

Portret van Fernando Álvarez de Toledo, Hertog van Alba (1507 - 1582)

Object details

Any comments?

Explore our collection

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

View

About us

Address

Towards a new museum

Stay in touch

Will you accept our cookies?

Portret van Fernando Álvarez de Toledo, Hertog van Alba (1507 - 1582)

Object details

Any comments?

Explore our collection

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

View

About us

Address

Towards a new museum

Sign up to our newsletter

Stay in touch

Will you accept our cookies?