Een rommelige tafel, een kat en een vegende vrouw. Is dit schilderij een willekeurig inkijkje in een 17de-eeuws huishouden? Zeker niet. Tijdgenoten van de schilder Cornelis de Man begrijpen direct dat elk detail een betekenis heeft.  

Pikante details en een dienstmeid

Prinsenhof delft homepage

Weet je al wanneer je ons museum gaat bezoeken? Je bestelt alvast eenvoudig je tickets online.

Koop je tickets alvast online

Kom nog één keer, voordat de deuren sluiten

Willem van Oranje

If you know when you will be visiting the museum, book your tickets now, online.

Book your tickets online

William the Silent

Arthur Stam

Zonder titel

Henk Tieman

'Kaagweek 1949, Dorp "De Kaag"'

Grape

Aart Houtman

"Oude Delft"

Philip van Pieterson

Drie vellen papier, naast elkaar geplaatst. Uit het linkervel, dat aan de zijkant is afgescheurd, is diagonaal een reepje papier gesneden. Evenwijdig hieraan is iets daaronder een strook plakband geplakt, omgeven door witte verf. Deze lijn loopt door over het middelste vel, en met een knik loopt de lijn tot halverwege het rechtervel. Hieronder is een diabolo-vorm getekend.

Bernard Picart

Vernieling van de Spaansche Vloot in Duins door den Admiraal Tromp den 21 October 1639

'Algemene Katholieke Werkgevers Vereniging'

badik

De Grieksche A

Adrianus Kocx

De urnvormige vaas is geplaatst op een bolle voet die is beschilderd met rozetten alternerend met eikenbladeren. Aan de voorkant van de vaas is Andromeda afgebeeld geketend aan een rots terwijl zij wordt belaagd door een visachtig monster. Linksboven in de lucht komt Perseus aangevlogen op zijn gevleugelde paard. 
De voorstelling op de achterkant bestaat uit waterspuwende putti in verschillende houdingen. Aan weerskanten van de vaas zijn handgrepen in de vorm van maskarons omgeven door eikenbladeren.

Tuinvaas

onbekend

'H.sfi 25, 1956 - 25 april 1981'

Adolf le Comte

Leon Senf

De Porceleyne Fles - Royal Delft

Het decor verwijst mogelijk op het thema Lorenzo I de' Medici (1449-1492) tijdens het twaalfde lustrum van het Delftsch Studenten Corps (DSC) in 1908. Er worden tijdens deze viering taferelen uit het leven van Plato opgevoerd.

Piet Kramer

Gezicht op de Bagijnesteeg te Delft

Portret P.C. Kramer

Majolica schotel met op het plat een landschapje.

Schotel

'350 jaar Vlissingen 1572-1922'

Jan Frederik Christiaan Reckleben

Johann Wilhelm Kaiser (I)

De laatste ogenblikken van de graaf van Egmond in zijn cel, vóór zijn terechtstelling op 5 juni 1568. Egmond zit aan tafel bij een kruisbeeld, achter hem een priester, links soldaten.

De laatste ogenblikken van Egmond in zijn cel, 1568

Onafhankelijk Nederland 17 nov. 1813 - 1913

Joannes Bemme

Dirk Langendijk

'Vertrek van Z.D.H. Willem den Vijfden, Prins van Oranje Nassau enz. enz. enz. van Scheveningen na Engeland den 17de van Louwmaand 1795'

Erik Pape

De Bocht

Carel Adolph Lion Cachet

Roeloffzen & Hübner

Nederlandsche Oliefabriek 

Affiche Delftsche Slaolie met slaoliefles waarin spiegeling van het stadhuis van Delft

Affiche ‘Delftsche Slaolie’

'Afbeelding der executie geschiet den XIII May 1619 aen Jan van Oldenbarnevelt gewesene advocaet van Hollant'

Jacob van der Schley

Gravure met een plattegrond van de stad Batavia in het einde van de achttiende eeuw. Dwars door de stad loopt de rivier de Ciliwung. Deze rivier kwam uit het binnenland. De stad was aan de rivier gebouwd om de verschillende grachten van water te voorzien. Het grachtenpatroon is door de Hollanders aangelegd. Door deze bouw slipte de riviermond langzamerhand dicht en kwam het kasteel steeds verder van de kust af te liggen. Dit maakte het leven in de stad buitengewoon ongezond. 
Het stratenpatroon van het zeventiende eeuwse Batavia is nog steeds te herkennen in dat van het huidige Jakarta.

Steven van der Kruit

Stadsplattegrond

Vaandel 'Buurtvereeniging Oranjevaan, Hof van Delft, opgericht 17 sept 1911'

'Kaagweek 1947, Leidsche Peurders'

Koninklijke Begeer [Voorschoten]

Penning op het 3de depotbataljon uit Bergen op Zoom wegens hun verdediging van Delft van 10 tot 14 mei 1940 
Op voorzijde: elkaar deels overlappende stadswapens van Delft en Bergen op Zoom, ieder liggend op olijftak; omschrift: 3e DEPOTBATALJON 
Op keerzijde: Hollandse Leeuw, met bundel pijlen in ene klauw en de ander met opgeheven zwaard, wordt bedekt door twee kruiselings liggende geweren; omschrift: HERINNERING AAN DEN OORLOG 10-14 MEI 1940 
Met draagoog en -ring hangend aan blauw lintje met speld.

Penning op het derde Depotbataljon uit Bergen op Zoom wegens hun verdediging van Delft van 10 tot 14 mei 1940

'Breda Oranjestad 1252 - 1952'

Kwispedoor met een decoratie van een haan tussen bloesemtakken. Op de rand medaillons met bloemenmanden met strikken en landschappen.

The Museum Prinsenhof Delft holds a brilliant collection of Delft earthenware from the 17th to the 21st century. You will find unique masterpieces there, of course, such as a pair of flower holders and a set of pike tureens, but important archaeological finds as well. The Prinsenhof shows the development of the world-famous Delftware in the city where it was made. For the traces of the Delft earthenware industry can only be found here, in Delft.

Delftware

Adriaan Waaldijk

De bodebus was een onderscheidingsteken dat werd gedragen door boden die in dienst waren van bestuurslichamen zoals de Kamers der Staten Generaal, de Provinciale Staten, gemeentebesturen, Hoogheemraadschappen, Waterschappen en polders. 
In de middeleeuwen werden geschreven en verzegelde berichten door bodes overgebracht. De berichten werden in een bus aan een gordel gedragen. Soms droeg zo'n bode een staf wanneer hij op reis was. De bode kon gratis gebruik maken van het toenmalige vervoer zoals de trekschuit, veerpont of diligence. 
Vanaf de 15de eeuw werd aan de bodebus een schildje toegevoegd met het wapen van de instantie die werd vertegenwoordigd door de bode. 
 
De letter A in het schild duidt op de gemeente Ackersdijk waaronder Vrouwenregt ressorteerde.

Bodebus van Vrouwenregt

Theo van Hoytema

Hoge kist voor het verpakken en vervoeren van flessen Delftsche slaolie met op de zijkanten afbeeldingen van een olifant en het NOF logo geflankeerd door twee flessen slaolie met de tekst 'Delftsche-Slaolie Oliefabriek Delft'. 
 
Hugo Tutein Nolthenius is wellicht betrokken bij een opdracht aan de graficus Theo van Hoytema (1863-1917). Rond 1904/05 ontwerpt deze 'reclame' voor houten kistjes met slaolieflessen. Op de twee lange zijden van de kistjes staat onder de tekst Delftsche-slaolie het NOF logo centraal met daaronder nog 'Oliefabriek Delft'. Ter weerszijde hiervan de slaoliefles, alles tegen een achtergrond van slablad binnen een kader van blaadjes en aardnoten. Op de twee korte zijden een olifantje dat met zijn slurf een slaoliefles omklemt. Het geheel is wat onbeholpen maar blijft lang in trek.

Kist voor slaolieflessen Nederlandsche Oliefabriek

Kist met het wapen van de familie Stalpaert van der Wielen

'Kaagweek 1951 "De Leegwater"'

Soetens & Fils, 's-Gravenhage

Plattegrond en dwarsdoorsneden van de Koninklijke Grafkelder in de Nieuwe Kerk in Delft, met rechts een lijst van de personen die zijn bijgezet t/m 1837.

'Platte Grond en Doorsneden der Oude en Nieuwe Vorstelijke Grafkelders met de daar staande lijken, in het koor van de Nieuwe Kerk te Delft'


Het schoteltje is gewelfd en heeft een standring. Het plat heeft, binnen een enkele cirkel, een decor van een bloesemtak. De wand is versierd met twee door lelievormige versieringen van elkaar gescheiden decors van gestileerde rotsen en wolken, gras en bloeiende planten.

Plaque met de Slag bij Doggersbank

De Porceleyne Fles

Jacobus Harlees

Tot het assortiment van Jacobus Harlees behoren eveneens balustervormige, achthoekige potten die aan de voorkant beschilderd zijn met tussen twee banden gevat bloemwerk en een door schubben omgeven florale decoratie. De beschildering is omgrensd door een in reliëf uitgevoerde rand van S- en C-voluten. 
In tal van verschijningsvormen werd dit type potten in Delft op de markt gebracht. Gedraaid of gevormd en al dan niet met een in blauw of polychrome beschildering had de klant een ruime keuze in gedekselde potten. Dergelijk siergoed wordt in menige boedelbeschrijving of andersoortige documenten vermeld. Er is dan sprake van een drie- dan wel vijf- en soms oplopend tot zeventiendelig kaststel, waarvan dit type potten deel uitmaakte.

Dekselvaas

De collectioneur F.E. Vlielander Hein, die in 1913 zijn omvangrijke verzameling 'oud' Wit-Delfts legateerde aan het Gemeentemuseum Den Haag, stelt in een artikel uit datzelfde jaar vast dat voor velen het 'oud-wit Delftsch aardewerk' onbekend is of zelfs 'het als niets waardig' aan hen voorbijgaan. Volgens hem verdient 'het witte goed' dat hem zo na aan het hart ligt, in meer dan 'één opzicht belangstelling'. Hij benadrukt de historische waarde van deze Delftse productie. De voorwerpen zijn immers slechts met een ondoorzichtig wit tinglazuur bedekt, waardoor dergelijk goed de onderzoeker alle mogelijkheden biedt de basis van de technische aspecten van het tinglazuuraardewerk grondig te bestuderen. 
Vervolgens gaat Vlielander Hein uitvoerig in op een in 1778 gezamenlijk door de Delftse plateelbakkers opgestelde prijslijst. Evenals de prijs van het 'blauw of geschilderd goed' komt de prijs van het aanzienlijk goedkopere witgoed aan bod, dat als alledaags gebruiksgoed kan worden betiteld. Bovendien werden de prijzen vastgesteld van zowel het 'schone' oftewel ongeschonden Delfts als van het 'wrakke' goed met bakfoutjes. 
Een grote groep Wit-Delfts is in 1980 op het voormalige terrein van plateelbakkerij De Porceleyne Fles aan het licht gekomen. Deze bodemvondst, waartoe overigens tevens gedecoreerd goed behoort, dateert uit 1660-1680. Aangezien Wit-Delfts nagenoeg nooit een merk vertoont, is het in tegenstelling tot het wel gemerkte goed, onmogelijk de fabriek van herkomst vast te stellen. Gelet op de locatie van de bodemvondst is dat dus niet het geval met de in onze recente publicatie over De Porceleyne Fles beschreven groep wit-goed. Het belang van deze bodemvondst is dan ook groot. Enerzijds gaat het daarbij om Wit-Delftse producten waarvan de herkomst wél bekend is. Anderzijds werpt deze omvangrijke groep licht op het productieassortiment dat men toentertijd voerde, nota bene slechts een zevental jaren na de start van De Porceleyne Fles in 1653. 
Drie eeuwen later produceert De Porceleyne Fles opnieuw ongedecoreerd Delfts waarvan een aanzienlijk aantal tot de collectie van de Gemeentemusea Delft behoort. Bij het bekijken van deze uit 29 voorwerpen bestaande groep 'nieuw' Wit-Delfts aardewerk blijkt dat menig voorwerp is ontleend aan vormen van weleer. Zo is de plooischotel uit de jaren 1930-1976 het evenbeeld van het exemplaar uit de beerput. Ook het tweetal 'vaasjes' met een brede rand is niet te bestempelen als een nieuwe creatie, maar vindt zijn oorsprong in het vertrouwde model van de kwispedoor. 
In de jaren dertig van de twintigste eeuw hervatte men de productie van het wit-goed, omdat het vanwege de lage onkosten immers aanzienlijk voordeliger was dan het beschilderde. Vooral deze prijsfactor bracht De Porceleyne Fles ertoe om tijdens de crisis van de jaren dertig opnieuw het ongedecoreerde Delfts aan de man te brengen. Wellicht zou het een gunstige invloed hebben op de omzet van de fabriek.

Plooischotel

Theo Nieuwenhuis

L. Kuipers [Amsterdam]

Peter Odijk

Lip en hals van een baardmankruik uit het Rijnland. De kruik dankt zijn naam aan de bebaarde mannenkop op de hals. Het woord kruik komen we ook tegen als cruic, cuicgen of cruycgen.

Baardmankruik

'350 jaar Alkmaar, 8 oct. 1573 - 1923, van Alkmaar begint de Victorie'

Maggi Giles

spiegel met veelkleurig rechthoekige enigszins golvende omlijsting, versierd met katten en vissen

'Cultus Altus Fortius IXe Olympiade, 1928'

Deksel

Kussen

'150 jaar Biblia, 1804 - 1954'

1e prijs Genootschap Geestesbeschaving behaald in toneelwedstrijd van Vereniging Thalia te Helmond, 1909

'Bemanningsprijs Kaagweek 1948'

Jaap Gidding

Johannes Theodora Maria Visser

Naast de traditionele bloem- en landschapsdecors van het Blauw-Delfts, was er ook ruimte voor nieuwe ontwerpen. Hiervoor werden decors ontworpen door schilders die werkzaam waren bij De Porceleyne Fles zoals Leon Senf, J.T.M Visser, W.D. Oosterloo. Ook verleende De Porceleyne Fles opdracht aan zelfstandig werkende kunstenaars. Vooral in de crisisjaren '30 van de vorige eeuw werd geëxperimenteerd met vernieuwde decors. Daarmee werd getracht een groter, artistiek bewust publiek te bereiken door de productie van minder traditionele vormen en decors in gang te zetten. De omzet van het Blauw-Delfts was immers drastisch gedaald. 
Eén van de kunstenaars die werd gevraagd decors te ontwerpen was Jaap Gidding. Kenmerkend voor zijn werk is de expressieve wijze van decoreren die bestaat uit grillige lijnen in combinatie met op de natuur geïnspireerde vormen. De meeste ontwerpen van Gidding zijn symmetrisch. Opvallend is de overeenkomst die de decors op het aardewerk vertonen met die op de vazen van glas en de gordijnstoffen van zijn hand. De Porceleyne Fles behaalde hiermee niet de beoogde verkoopresultaten en de ontwerpen van Gidding werden slechts in blauw en goud uitgevoerd. Toch werden in 1943 opnieuw enkele ontwerpen van Gidding in productie genomen. 
Behalve voor De Porceleyne Fles ontwierp Gidding omstreeks 1925/26 ook voor de Plateelbakkerij Zuid-Holland (PZH) en Regina, twee aardewerkfabrieken in Gouda. Voor de PZH maakte hij circa 40 decors in de Art Deco-stijl die vergeleken kunnen worden met zijn ontwerpen voor de Glasfabrieken in Leerdam waar hij in de periode 1916-1930 glas versierde. Nadat Gidding in eerste instantie bestaand glas versierde, ging hij over tot het versieren van glas naar eigen ontwerp. De glasmodellen waren vergelijkbaar met bijvoorbeeld het hier afgebeelde vaas uit 1933 voor De Porceleyne Fles. De vorm is slank, met een getrapte voet en een licht naar buitengebogen liprand. De versieringsmotieven op het glas en aardewerk vertonen onderlinge overeenkomsten in de grillige lijnen en abstracte naturalistische motieven. 
Het met standring uitgevoerde bord is beschilderd met het decor "Dolfijn". De voorstelling toont een golfachtig symmetrisch patroon dat wordt herhaald op de vertreding en de rand.

Bord 'Dolfijn'

firma L. Slier

6e Pr. R. Kr. Wedstrijd Sliedrecht 19-7-'47

Jaap van den Ende

Het werk bestaat uit verschillende onderdelen die strak tegen elkaar zijn gemonteerd en zo een schilderij vormen. Het toont de tegenstelling tussen figuratie en abstractie, waarbij abstractie en figuratie afzonderlijke onderdelen zijn. Door de tegenstrijdigheden samen te brengen in een werk ontstaat een spanningsveld. Dit spanningsveld weerhoudt het werk niet van evenwicht, omdat abstractie en figuratie volkomen gelijkwaardig zijn. 
Van den Ende ervaart de realiteit als "een weefsel van processen en wetmatigheden". Het schilderij geeft zo diens visie op de realiteit weer.

Parkeerplaats, viaduct

Gerard van Bylaer

Penning met op de voorzijde de moord op Willem van Oranje in 1584. Filips lijkt daarbij Balthasar Gerards aan te sturen met zijn scepter. Het rondschrift luidt: 'O dirum scelus! Non manebit inultum, 1584' (O gruwelijk schelmstuk! Het zal niet ongewroken blijven, 1584). Op de keerzijde wordt een herder temidden van zijn kudde schapen de keel afgebeten door een wolf. De herder is natuurlijk Willem van Oranje en de wolf Filips. Het rondschrift luidt: 'Pastorem occidit ne vos credit lupo' (Hij heeft de herder vermoord, dus vertrouw niet op de wolf). Het opschrift spreekt moed in: 'Confidite' (Hebt vertrouwen).

Gedenkpenning op de dood van Willem van Oranje

Drie Posteleyne Astonne

Pieter Gerritsz. Kam

weduwe Kam-van der Kloot

Olie- en azijnstel met houder, gedecoreerd met chinoiserie motieven.Het olie- en azijnstel bestaat uit twee peervormige geribde kannetjes met een oorvormig handvat en licht gebogen tuit en een geribde houder op vier pootjes met een getordeerd oor. 
De centrale decoratie bestaat uit een peervormig cartouche gevuld met bloemen en een vogel. De cartouches zijn gescheiden door ranken en bloemmotieven. Op de handvatten zijn gestileerde ranken geschilderd. 
Eén flesje is voorzien van de letter 'O' en de ander van de letter 'A'. In de houder zijn ook deze letters terug te vinden. Dit duidt er wellicht op dat het stel voor Olie en Azijn werd gebruikt. Op de flessen geen stoppen of deksels.

Olie-en azijnstel

Roel van Boshuysen May

Oude bakkerij

De collectioneur F.E. Vlielander Hein, die in 1913 zijn omvangrijke verzameling 'oud' Wit-Delfts legateerde aan het Gemeentemuseum Den Haag, stelt in een artikel uit datzelfde jaar vast dat voor velen het 'oud-wit Delftsch aardewerk' onbekend is of zelfs 'het als niets waardig' aan hen voorbijgaan. Volgens hem verdient 'het witte goed' dat hem zo na aan het hart ligt, in meer dan 'één opzicht belangstelling'. Hij benadrukt de historische waarde van deze Delftse productie. De voorwerpen zijn immers slechts met een ondoorzichtig wit tinglazuur bedekt, waardoor dergelijk goed de onderzoeker alle mogelijkheden biedt de basis van de technische aspecten van het tinglazuuraardewerk grondig te bestuderen. 
Vervolgens gaat Vlielander Hein uitvoerig in op een in 1778 gezamenlijk door de Delftse plateelbakkers opgestelde prijslijst. Evenals de prijs van het 'blauw of geschilderd goed' komt de prijs van het aanzienlijk goedkopere witgoed aan bod, dat als alledaags gebruiksgoed kan worden betiteld. Bovendien werden de prijzen vastgesteld van zowel het 'schone' oftewel ongeschonden Delfts als van het 'wrakke' goed met bakfoutjes. 
Een grote groep Wit-Delfts is in 1980 op het voormalige terrein van plateelbakkerij De Porceleyne Fles aan het licht gekomen. Deze bodemvondst, waartoe overigens tevens gedecoreerd goed behoort, dateert uit 1660-1680. Aangezien Wit-Delfts nagenoeg nooit een merk vertoont, is het in tegenstelling tot het wel gemerkte goed, onmogelijk de fabriek van herkomst vast te stellen. Gelet op de locatie van de bodemvondst is dat dus niet het geval met de in onze recente publicatie over De Porceleyne Fles beschreven groep wit-goed. Het belang van deze bodemvondst is dan ook groot. Enerzijds gaat het daarbij om Wit-Delftse producten waarvan de herkomst wél bekend is. Anderzijds werpt deze omvangrijke groep licht op het productieassortiment dat men toentertijd voerde, nota bene slechts een zevental jaren na de start van De Porceleyne Fles in 1653. 
Drie eeuwen later produceert De Porceleyne Fles opnieuw ongedecoreerd Delfts waarvan een aanzienlijk aantal tot de collectie van de Gemeentemusea Delft behoort. Bij het bekijken van deze uit 29 voorwerpen bestaande groep 'nieuw' Wit-Delfts aardewerk blijkt dat menig voorwerp is ontleend aan vormen van weleer. 
In de jaren dertig van de twintigste eeuw hervatte men de productie van het wit-goed, omdat het vanwege de lage onkosten immers aanzienlijk voordeliger was dan het beschilderde. Vooral deze prijsfactor bracht De Porceleyne Fles ertoe om tijdens de crisis van de jaren dertig opnieuw het ongedecoreerde Delfts aan de man te brengen. Wellicht zou het een gunstige invloed hebben op de omzet van de fabriek.

Vaas

'Sid in the allotment'

Karel van Mander (II)

Mander is de signatuur op het wandtapijt. 'Jonge Mander' noemde Karel van Mander zich vaak, ter onderscheiding van zijn gelijknamige vader, die vooral bekend gebleven is door de kunstenaarsbiografieën in zijn Schilder-Boeck. Hij kwam naar Delft als ontwerper voor de tapijtwever François Spiering. Spiering was na de Spaanse Furie met al zijn arbeiders van Antwerpen naar Delft uitgeweken. Het stadsbestuur had hem een van de vroegere kloosters in gebruik gegeven, want voor het weven van tapijten was veel ruimte nodig. Hij leverde veel series tapijten, vooral van het buitenland. 
Karel van Mander werd in dit bedrijf in 1607 of 1608 aangenomen. Hij moest de ontwerpen maken en ze ook vergroten tot kartons. Deze waren een belangrijk hulpmiddel, want de tapijten werden liggend geweven met de voorkant naar beneden, zodat de wevers het resultaat nauwelijks konden beoordelen. Van Mander heeft voor Spiering heel wat ontwerpen gemaakt, met steeds minder genoegen, want de repen van het karton werden meteen in productie genomen en men zat altijd op hem te wachten. Hij bedronk zich regelmatig, geld was er nooit in huis en krediet kreeg hij niet meer. 
Toch lukte het hem in 1615 met financiële steun een eigen bedrijf te stichten, dat in het volgende jaar met de productie begon. Zijn eerste opdracht was een grote serie tapijten voor de Deense koning, die in 1620 tot 26 stuks was uitgegroeid. Er moet hard gewerkt zijn op het atelier, maar waarschijnlijk heeft Van Mander toch te scherp met Spiering willen concurreren. Hij moest grote sommen betalen voor de specialisten. In 1621 werd hijzelf onder curatele gesteld, maar het bedrijf bleef een enorme productie van nog betere kwaliteit behouden. In 1622 werd Van Mander failliet verklaard, in 1623 stierf hij. Zijn materiaal en ontwerpen werden door Spiering overgenomen. 
Alexander de Grote was een geliefd onderwerp voor tapijtwevers. We weten dat Van Mander op zijn minst vier series Alexander-tapijten heeft geproduceerd. Maar al eerder komt Alexander voor als één van de negen beroemde mannen (o.a. in een begin 15 de eeuwse tapijtenserie in The Cloisters, New York) en als grote heerser (in een serie voor het Bourgondische Hof, nu in Roma) In Van Mander's tijd lag de nadruk vooral op de beslissende ogenblikken in de geschiedenis en op de morele eigenschappen van de grote man. 
Op het zojuist verworven wandtapijt is een veldslag te zien. Van de vele veldslagen die Alexander heeft geleverd, is deze te identificeren op grond van de olifanten aan de rechterkant. Zij bewijzen dat het hier om één van de beroemdste gevechten gaat: de slag bij de Hydaspes in 326 v. Chr. Deze rivier (de tegenwoordige Jehlum, West-Pakistan) vormde de scheiding tussen Alexander's leger en dat van koning Porus. Porus was de belangrijkste tegenstander op de grote veroveringstocht naar het Oosten en Alexander was de belangrijkste tegenstander op de grote veroveringstocht naar het Oosten en Alexander was vooral bang voor zijn 200 olifanten. Deze konden alleen door het voetvolk bestreden worden, de ruiters waren er niet op getraind. 
Alexander liet op een stormachtige maanloze nacht een deel van het leger onverwacht een eind verder de rivier oversteken. Zijn tactiek was erop gericht om de olifanten en de ruiterij van Porus te scheiden, zodat zijn voetvolk de olifanten kon aanvallen. Dit lukte en de olifanten gingen, vriend en vijand vertrappend, op de vlucht. De superieure gevechtstechniek van de Grieken, oprukkend in een phalanx met aaneengesloten schilden, zorgde er toen voor dat Alexander de slag won. Hij maakte de overwonnen Porus tot zijn vazal en liet hem verder regeren in zijn koninkrijk. 
Het ontwerp van Van Mander gaat terug op de biografie van Alexander in de parallelle levens van Plutarchus (ca.46 - na 120) In de tweede helft van de 16de eeuw beleefde deze Griekse schrijver een enorme populariteit, vooral na het verschijnen van een zeer matige Franse vertaling van Jacques Amyot (1559, vele malen herdrukt) Deze vertaling werd opnieuw vertaald, in het Engels door Sir Thomas North (1579, uitgebreid geciteerd door Shakespeare) en in het Nederlands door Aarnoud van Zuylen van Nyevelt (Leiden, 1603, herdruk Delft 1644) Er was echter in 1601 in Leiden al een eerdere vertaling van Everart verschenen, die gebaseerd was op een Latijnse versie van Darius Tibertus. Het is onduidelijk of Van Mander één van de Leidse versies heeft gebruikt of de vertaling van Amyot. 
Vele details uit het verhaal zijn op het tapijt terug te vinden. Op de achtergrond is het water van de Hydaspes te zien met aan de rechterkant de slag, waarin de olifanten duidelijk zichtbaar zijn. Het centrum van het tapijt wordt ingenomen door koning Porus, die door Plutarchus beschreven wordt als een enorme man, bijna even groot als zijn olifant, hoewel dit beest groter was dan zijn soortgenoten. Deze olifant beschermde zijn meester, maar toen hij voelde dat Porus door zijn wonden was verzwakt, knielde hij neer en liet Porus zachtjes op de grond glijden. Daarna trok hij met zijn slurf voorzichtig de spiesen en pijlen uit de wonden. Toen Porus voor Alexander gebracht was vroeg deze, hoe hij behandeld wilde worden. Het antwoord was: koninklijk. Alexander vroeg of hij er niet nog iets aan toe te voegen had, maar Porus antwoordde dat het woord koninklijk reeds alles inhield. Daarop gaf Alexander hem niet alleen de regering over zijn eigen koninkrijk, maar voegde er nog een groot gebied aan toe. 
Op het tapijt is het ogenblik afgebeeld waarop Porus in zijn macht wordt bevestigd. Alexander heeft zijn blinkende zwaard opgeheven. Hij zit op zijn beroemde paard Bucephalus, dat korte tijd later zou sterven. Naast Porus lijkt de 30-jarige Alexander een tengere jongeling. 
Van Mander heeft Porus en de zijnen onderscheiden van de Grieken door ze negroïde trekken te geven: platte neuzen en dikke lippen. Met historische en topografische juistheid nam men het in de 17de eeuw nog niet zo nauw. 
De compositie van het tapijt is door Van Mander op superieure wijze opgelost. Porus vormt de verbinding van de hoofdscène links met de veldslag rechts. Vanuit onze links-rechts leesrichting kijken we met Alexander mee, worden tegengehouden door Porus, maar tegelijkertijd in een diagonaal dalende lijn naar rechts geleid, vanwaar we in een slinger van vechtenden naar boven terugkomen bij de gebeurtenissen aan de rivier. Het geheven zwaard van Alexander, dat in de drukke achtergrond gemakkelijk verloren zou kunnen gaan, heeft bijzondere nadruk gekregen door het erachter geplaatste vaandel. 
Overal is de liefde voor het detail merkbaar. Vooral in de wapenrustingen, maar ook in de bloemen op de voorgrond, waar de toen nog nieuwe tulpen opvallen (zouden ze daarom precies onder de speer van Porus zijn geplaatst?) De rand, met een vlechtwerk van bloemen en druiven, verlevendigd door vogels, is sterk verwant aan de boorden van de Scipiotapijten van Spiering, die waarschijnlijk ook door Van Mander ontworpen zijn. 
In de documentatie, die door G.T. van IJsselsteyn is bijeen gebracht, is ons tapijt niet met zekerheid te traceren. Hoewel juist over de Alexander-serie vrij veel informatie bestaat, zijn de gegevens over de kleur van de rand en de maten moeilijk met dit tapijt in overeenstemming te brengen. In ieder geval kunnen we concluderen dat Van Mander vier, misschien wel vijf "kameren van Alexander" heeft geweven. En waarschijnlijk kennen we de oude naam van de voorstelling, al wordt die genoemd in verband met een tapijt met rode rand, terwijl het onze een blauwe heeft: 'de battalie van Poorus'.

Koning Porus voor Alexander de Grote

'700 jaar het Valkhof, Noviomagum 1230 - 1930'

In deze urn, ang genaamd, worden de botten van een overledene bewaard. Eerst wordt iemand begraven, vervolgens maken de nabestaanden na enige tijd de opgegraven botten schoon, bewieroken en drogen deze en stoppen ze in de urn. De urn wordt thuis of op de begraafplaats bewaard.

A.W.H. de Nolthenius de Man

'Afbeelding van de Trap, in het voormalig Clooster van St. Aechte, later het Princen-Hof te Delft, op dewelke Prins Willem I, door Balthazar Gerards, op den 10den Julij 1584 verraderlijk is doodgeschoten; en zoodanig als dezelve zich in 1832 nog vertoonde'

Op 10 juli 1584, wordt in het Prinsenhof Willem van Oranje doodgeschoten. De kogelgaten die achterblijven in de muur, herinneren nog elke dag aan deze tragische en cruciale gebeurtenis uit de Nederlandse geschiedenis. In Museum Prinsenhof Delft ervaar je het verhaal van prins Willem van Oranje in Delft. Wat zijn komst betekende voor de stad en hoe hij en zijn nakomelingen het fundament van dit land legden. In het Prinsenhof loop je door de vertrekken waar Willem van Oranje en zijn familieleden verbleven, en sta je oog in oog met de kogelgaten.

Delft en Willem van Oranje (1533-1584) zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Wie is deze sleutelfiguur uit de Nederlandse geschiedenis? Ontdek hier de belangrijkste gebeurtenissen in zijn leven, van zijn geboorte tot aan zijn dood in het Prinsenhof. 

Wie was Willem van Oranje?

'Hoofdprijs Kaagweek 1952'

Vaandel 'Oranjebond Delft opgericht 1914'

wijnglas Verenigde Oost-Indische Compagnie, Delftse kamer 't Welvaaren van de Osstindische Companie van Delft'

Plastiek van een marketentster

Expositie in Kabeldistrict Delft

Ontdek het Strandbeesten Mortuarium

Christina Linaris-Coridou

Beschrijving van het (kunst)werk: Het gebroken en gelijmde schoteltje van chinees porselein is voorzien van een figuur scène in blauw. De ontbrekende stukken in de rand zijn op twee plaatsen aangevuld met goudpapier en op een plaats met een stukje papier uit een tijdschrift.

Bord met Goudpapier

Eugène Lacomblé

Buste van Willem van Oranje

Dormann

'Delft, Markt'

Pieter Adriaensz. Kocx

Johanna van der Heul

Ovale botervloot met gesloten, halfronde handgreepjes waarop waaierschelp geschilderd en met deksel met gevlekt hondje als dekselknop. Zowel de deksel als vloot heeft een decoratie van vier door lauwerkransen omsloten vakken doorbroken door lambrekijnachtig motief waarvan de punt uitmondt in bloemen. De lambrekijn is opgevuld met rozet en krulwerk. De voorstelling binnen de lauwerkransen bestaat uit Chinees hekwerk en bloeiende bloemen al dan niet met siervogel.

Een Delftse faience botervloot met deksel.

De gewelfde schotels en de convex-conische kommen hebben een standring. De schotel heeft, binnen een enkele cirkel, een decor van een bloeiende plant. De wand heeft een decor van gras, bloeiende planten, vlinders en drie bloemen waarin zich uivormige cartouches met decors van een bloeiende plant bevinden. De kom is op het plat versierd met een bloeiende plant binnen een enkele cirkel. De buitenwand heeft een decor van gras, bloeiende planten, vlinders en drie bloemen waarin zich uivormige cartouches met decors van een bloeiende plant bevinden.

Johannes Lutma (I)

John Osborne

Eenzijdige ronde plaquette met een halfportret van Frederik Hendrik naar rechts gewend.

Plaquette met portret van Frederik Hendrik

Louis Victor

De Dubbelde Schenkkan

Ondanks het gebruik om Delfts aardewerk in kokers te bakken, worden er ook proenen gebruikt. Met proenen kunnen borden in de oven op elkaar worden gestapeld zonder aan elkaar te plakken. Wel blijven er storende beschadigingen achter in het glazuur omdat de proenen na het bakken worden afgebroken. Dat is goed te zien bij de majolica productie. Het is bijzonder dat deze proen is gemerkt omdat ze normaal worden weggegooid.

Proen

Bord

Firma J.M.J. van Wielik

Ridderorde Gretha de Knegt-Ter Haar

Dekselvaas op achtkantige voet, met beschildering van bloemmotieven in verticale banen.

Houwwapen voorzien van een houten draaghaak met onder de steel een merk; bikin adi madja tjikeroeh. Donkerbruin bewerkt houten heft met een bruin houten schede met 
om de schede zeven dunne koperen ringen. 
De lemmet is sabelvormig, het platte deel is voorzien van lofwerk, een brede bloedgroef en randgleuf.

Foto's F.H. van Kinschot tijdens zijn werk als Burgemeester van Leiden (periode 1946-1964)

Mondtrom bestaande uit de hoorn van een buffel. De punt van de hoorn is gesneden in de vorm van een hurkend mensenfiguurtje die de handen om de knieeën heeft geslagen. Het mannetje heeft een hoge muts op, de punt waarvan doorboord is. Direct onder het snijwerk is een dwarse gleuf in de hoorn gemaakt. In deze gleuf is in de lengterichting een smalle opening in de hoorn gemaakt. Deze smalle gleuf is afgedekt door een blaasrietje. Gebruikt als alarmsein in tijd van oorlog ?

Foto's huwelijk van Kinschot - Overduin

P. de Nateris

Beeld van Maria, staande, met het geklede Kind liggend in haar armen. Maria draagt een zilveren kroontje met meesterteken van P. de Nateris (1852-1879). Haar hoofddoek is achter de hals teruggenomen. Laat-gotische stijl. De geprofileerde voet is van latere datum.

Bord

Object details

Any comments?

Explore our collection

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

View

About us

Address

Towards a new museum

Stay in touch

Will you accept our cookies?

Bord

Object details

Any comments?

Explore our collection

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

View

About us

Address

Towards a new museum

Sign up to our newsletter

Stay in touch

Will you accept our cookies?