Een rommelige tafel, een kat en een vegende vrouw. Is dit schilderij een willekeurig inkijkje in een 17de-eeuws huishouden? Zeker niet. Tijdgenoten van de schilder Cornelis de Man begrijpen direct dat elk detail een betekenis heeft.  

Pikante details en een dienstmeid

Prinsenhof delft homepage

Weet je al wanneer je ons museum gaat bezoeken? Je bestelt alvast eenvoudig je tickets online.

Koop je tickets alvast online

Kom nog één keer, voordat de deuren sluiten

Willem van Oranje

If you know when you will be visiting the museum, book your tickets now, online.

Book your tickets online

William the Silent

Hendrik de Winter

De eetzaal van het Prinsenhof tijdens de Synode van Zuid-Holland in 1754

De eetzaal van het Prinsenhof tijdens de Synode van Zuid-Holland in 1754

Aart Houtman

Zonder titel

Coenraet Decker

Het opblazen met branders van de schipbrug aangelegd door de hertog van Parma in de Schelde vóór Antwerpen, 5 april 1585. Bovenaan een inzet met de brug intact en de legenda 1-9 in het Nederlands.

'Parmaas Schipbrugh over de Schelde'

(erepenning) op heengaan Mr. G. Engberts als secretaris van Delft

Maggi Giles

onbekend

Kendi (waterkan) beschilderd met bloemen en bloeiende planten

Beeld of balkdrager voorstellende Sint Andreas

Jacob Willemsz. Delff (II)

Portret van Andries van der Goes (1619-1669)

Mannelijk voorouderbeeld, adu siraha salawa

Johann Georg Holtzhey

Notitieboekje van de VOC-Kamer Delft met almanak van 1774, met medaillon met koopvaardijschip en monogram VOCD op zowel voor- als achterkant. Beslag met monogram is voorzien van 2 oogjes, waardoor zilveren stiftpen als sluiting. Met inliggend gedrukte almanak van 1774, samengesteld door Dirk Jansz van Dam, 7 bladzijden tellend.

Notitieboekje van de VOC-Kamer Delft met almanak

Cornelis van Dijck

Écuelle met het familiewapen Van Steelandt uit Den Haag

Philip van Dijk

Portret van mr. Andries Adriaensz. van der Goes (1680-1730)

Anita Schoonhoven-de Geus

nieuwjaarskaart december 1954

Schootsvel vrijmetselarij 'Loge de Vriendschap', Surabaya

Museum Prinsenhof Delft

Tentoonstellingsaffiche 'China-Delft-Europa, chinoiserie', 1976

Anoniem

Penning met op de voorzijde de geharnaste hertog van Alva omringd door een stralenkrans. Het rondschrift luidt: 'Ferdinandus Toletanus Albae dux Belgii preafectus' (Ferdinand van Toledo, hertog van Alva, landvoogd van de Nederlanden). Op de keerzijde een brandende kaars, symbool van het licht van het geloof, boven een liggende leeuw. Aan weerszijden staan kraanvogels, waarvan de linker een steen optilt. Dit symboliseert de waakzaamheid, een onmisbare deugd voor een leider. Het rondschrift luidt: 'Deo et vitae usus' (Aan God en koning het gebruik des levens).

Gedenkpenning op de hertog van Alva

Henk Molenaar

Trudy van der Wees

Apothekersroos

Rijk van Lavieren

Portret van man met baard, Jezus

'Design voor pin box'

Francois Marcus Simons

De spits ovalen zilveren mosterdpot heeft een opengewerkte wand met blauw glazen binnenbakje en scharnierende deksel; zij rust op vier bokkenpootjes. De wanden zijn versierd met twee banden met bladranken, waartussen golvende guirlandes en draperieën, hangend aan vier ramskoppen; op de onder- en bovenrand zijn filetranden opgelegd. Wandversieringen, bokkenpootjes en ramskoppen zijn fijn gedetailleerd. Het gladde gewelfde deksel wordt bekroond door een spitse knop; alleen het oude exemplaar uit 1804 is voorzien van een gegraveerd wapen. Het originele glazen binnenbakje van nr. A is aan de onderzijde in stervorm geslepen. 
De wand bestaat uit twee in een ovale vorm rondgezette platen, waarin de versieringen zijn uitgezaagd en details zijn gegraveerd. De merken in de binnenkant van de wand wijzen erop dat de wandplaat voor het aan elkaar solderen is gekeurd. De filetranden, gegoten ramskoppen en bokkenpootjes zijn opgesoldeerd. Het deksel is opgehamerd, scharnier en massief gegoten knop geappliceerd. 
Op het deksel van nr. A is het wapen van de familie Van Harinxma thoe Slooten gegraveerd.

Mosterdpot met wapen van de familie Van Harinxma thoe Slooten

Tentoonstellingsaffiche 'Contour '59', 1959

Maximiliaan van der Gucht

weefsel met bloempatroon van onder meer iris, roos, anjer, kievitsbloem, tulp, hyacinth op blauwe grond; in vorm van brede strook. 
 
Het zou een fragment van een groter geheel kunnen zijn (wandbespanning) of bestemd voor stoel; of gediend als staal; zeer hoge kwaliteit en geraffineerde bloemopzet. 
 
Van der Gucht, die ook een atelier had in Gouda, vervaardigde veel tapijten voor het Zweedse hof. Zijn werk is anders van karakter dan dat van Spiering en Van Mander.

Bram Zwartjens

Bram Zwartjens is geboren in Delft en woont hier nog steeds. In zijn werk speelt hij met figuratie en abstractie. Dit schilderij bijvoorbeeld lijkt abstract, maar de titel maakt duidelijk dat het om een landschap gaat. Aan de onderkant schildert Zwartjens rechte lijnen, die het oppervlak van de aarde suggereren. De organische lijnen daarboven lijken een wolkendek. Na het schilderen stanst Zwartjens gaatjes in het doek, waardoor licht op de muur achter het schilderij valt. Zonder dat je het ziet, ontstaat daar een extra afbeelding. Als een sterrennacht. Vandaar de dubbele titel Landschap IV / Sterrennacht.

Landschap IV / Sterrennacht

Bram Bogart

Bloeiend

Franz Melchers

het vaartje is gelegen van de Schie af naar de Rotterdamse weg

Bruggetje over de Schie nabij Delft

Claes Jansz. Visscher II

't Arminiaens Testament

Johannes Cornelis Aloysius Thonus

Portret van Adriaan van der Goes van Naters

Jaap van den Ende

Romeyn de Hooghe

Johannes Tangena

'Herstelling der waere godsdienst en grondwetten in G: Brittanien...'

Rijkscommissie ter vervaardiging en ruiling van reproductiën van kunstvoorwerpen

Afgietsel van het beeld of balkdrager voorstellende Sint Andreas

De Witte Ster

Albertus Kiell

Ronde vergiet met accoladerand en rustend op drie knopvormige pootjes. De lekgaatjes vormen zespuntige ster omgeven door dubbele ring met binnenwaarts gerichte punten die tussen sterpunten steken. In het plat zes aardbeitjes, tegen de rand lambrequins van tweeërlei soort, elkaar afwisselend en aaneengesloten, de grote lambrequins rozetvormig middendeel, de zijdelen opgevuld met stippen, aan de buitenzijde, tegen de rand, drie evenredig verdeelde florale motieven, afgewisseld door een vlinder.

Tentoonstellingsaffiche 'Contour '58', 1958

Carel Adolph Lion Cachet

De Porceleyne Fles - Royal Delft

Borstel met het familiewapen Van Steelandt uit Den Haag

Philip van Pieterson

Een lancetvormig blad (zoals beschreven bij P01130), omspannen met roodbruin/wit papier, en omgeven door nogmaals twee houten latjes langs de omtrek van het 'blad' staat op een punt, de bovenste punt rustend tegen de wand.

Zonder titel '82 (autumn leaves)

Informele systemen (fragment 2)

Hugo Vermeulen

'de moordaanslag op Willem van Oranje 1584'

Het wapen van Hoogheemraadschap Delfland in Hollandse Tuin omkranst door twee bloesemtakken verbonden aan lint; links de letter D en rechts de L (Delfland?); boven het wapen een gekroonde A

Magistraatskussen

Pieter Pietersz. I

Portret van Cornelia Adriaensdr. de Vriese op 5 jarige leeftijd, zittende op stoel met bloemenmand op schoot, linksboven familiewapen. Op lijst de tekst 'FACTVM A° DO. 1583' (boven) en 'AETA AVTEM MEA.5'

Cornelia Adriaensdr. de Vriese op 5 jarige leeftijd

Jan Henderikse

Z.t.

De karaf is afgeplat eivormig en heeft een concaaf-conische voet en twee gekromde, van elkaar wegdraaiende halzen met uitstaande mondingen. De halsranden en de voet hebben een band met golfvormig, alternerend gearceerd servetwerk. De buik en halzen zijn gedecoreerd met bloeiende planten. Langs de binnenzijde van de halsranden loopt een band met zijderupsvormig servetwerk.

Beeld van een zittende Ganesha, op voetstuk

Beeld van Ganesha

Inkwartieringsbiljet August Gail te Dillenburg, 1872

'het laatst avondmaal'

Ebner, Den Haag

Portretfoto van Gaspard en Frans van Kinschot

N. de Graaf

Een rond bord, zogenaamd Zwart Delfts met floraal decor op zwart fond, op standring. Decoratie aan de rand met bloemmotieven en in het midden bloemmotieven en een vliegende vogel. 
 
In 1978 bestond De Porceleyne Fles 325 jaar. Ter gelegenheid van dit jubileum werd de productie hervat van het befaamde Zwart-Delfts van weleer. De voorwerpen met een polychrome versiering op een glanzende lakzwarte ondergrond komen wat betreft de vorm in grote lijnen overeen met het type producten dat al eeuwen lang in Delft werd gemaakt. De hier afgebeelde collectie uit 1978 bestaat uit een serie schotels en tevens uit nieuw ontworpen vazen, schaaltjes en een kom. 
Aan het begin van de achttiende eeuw liet men zich inspireren tot dergelijk zwart Delfts door lakwerk en het zogenoemde Famille Noir porselein na te bootsen. Dergelijk geëmailleerd Chinees porselein in de kleuren vert, rose, noire en jaune ontstond tijdens het bewind van keizer Kangxi (1662-1722). In de negentiende eeuw verdeelde men dit porselein onder in familles en werd de overheersende kleur hieraan toegevoegd. 
Om in het jubileumjaar 1978 het Zwart-Delfts te introduceren, werd het jaar daarvoor opnieuw begonnen met de ontwikkeling van dit product. Nieuwe decors werden ontworpen die in samenwerking met de modelleur en het ceramisch laboratorium werden afgestemd op kleuren, modellen en glazuur. 
In een publicatie uit 1978 waarvan de titel verwijst naar de gelijknamige in 1962-1963 te Amsterdam gehouden tentoonstelling 'Het wondere zwart van Delft', spreekt de toenmalige directeur van De Porceleyne Fles, J. Dekker, zijn bewondering uit voor 'de levendige plateelkleuren met teruggehouden toon, aangebracht tegen het diepe, lakzwarte fond, afgedekt met transparante glazuur, waardoor de typische zachte hoogglans ontstaat en daardoor sterke herinneringen oproept aan de zo beroemde chinese lakpanelen'. Hierbij vallen op 'de fraaie oosters-georiënteerde bloem- en bladmotieven, die tot evenwichtige decors zijn samengesteld', aldus Dekker, 'terwijl veel van deze decors verder uitgewerkt werden door de toevoeging van een sierlijk vogelmotief'. Op 26 september 1978 werd de jubileumcollectie Zwart-Delfts aan Koningin Juliana gepresenteerd. 
Ongetwijfeld zal vooral de faam van het achttiende eeuwse Zwart-Delfts de beweegreden zijn geweest om juist bij het 325-jarig jubileum een dergelijke productie te hervatten. Het glanzende lakzwarte Delfts geldt immers als het ultieme bewijs van de technische hoogstandjes uit die tijd. Tot op de dag van vandaag wordt een keur aan zwart siergoed op de markt gebracht: van wandversiering en kaststellen tot kandelaars en in tal van kleuren uitgevoerde koetjes. 
In de jaren 70-80 werd in Gouda eveneens aardewerk met een hoogglanzend zwart oppervlak op de markt gebracht. Voorwerpen als een plateau en theebusjes vertonen een fraai Oosters decor met karakteristiek bloemwerk en pagodeachtige bouwsels.

'Afbeelding der executie geschiet den XIII May 1619 aan Jan van Oldenbarnevelt gewesene advocaet van Hollant'

Michiel van Mierevelt

Willem van Oranje wil zo veel mogelijk vertrouwelingen op belangrijke bestuurlijke functies. Daarom stelt hij in 1573 Pieter van der Meer (1534-1616) aan als raadsheer bij het Hof van Holland. Van der Meer is vanaf 1575 tot aan zijn dood ook pensionaris van Delft. Als de belangrijkste rechtsgeleerde heeft over een lange periode, en zeker ten opzichte van de steeds wisselende burgemeesters, belangrijke invloed op de stadspolitiek.

Portret van Pieter van der Meer

Hanny Reneman

Hersenschudding

Henk Tieman

'Breda Oranjestad 1252 - 1952'

Jan van Lijnschooten

Petrus Leonardus Dijkman

Louis Apol

Technische verbetering maken het mogelijk om schilderijen op keramiek na te schilderen. Werken van oude meesters, zoals Rembrandt en Vermeer, maar ook werken van in die tijd moderne meesters van de Haagse School worden hiervoor gebruikt. Kunstenaars leveren soms zelf ontwerpen aan. Ondanks de dikwijls geuite kritiek van de zijde van kunstcritici was het een veel gevraagd genre.

Schotel met winterlandschap


Jan Luyken

Zacharias Chatelain, Amsterdam

'De Stad Bommel belegert door den Admirant, maar verlost door Prins Maurits, in 't Jaar 1599'

Adolf le Comte

De vaas heeft cirkelvormige decoraties in reliëf en een Réflet Métallique glazuur in overwegend grijs en roze met vloeisporen. Het speciale glazuur geeft het voorwerp een metaalachtige schittering. In 1892 wordt het ‘Réflet Métallique’ ontwikkeld vanuit het zogenaamde ‘Berbas’ met iets doffere kleuren.

Vaas

Frederik van Frijtom

Het met standring uitgevoerde, ovaal geschulpte schaaltje is aan de voorkant in het plat zeer gedetailleerd beschilderd met een landschap gestoffeerd met twee reizigers en een ruiter die een brug over een riviertje oversteken. In de achtergrond is het dak van een huis tussen de bomen zichtbaar. De rand is voorzien van een blauwe band. 
Dit schaaltje maakt deel uit van een set van vijf schaaltjes, elk gedecoreerd met een ander Hollands landschap.

Een Delftse faience schaaltje met een geaccoleerde hart vorm.

Portret van Franco Adriaensz. van der Goes (1622-1700), halfportret naar rechts, met wapen rechtsboven

Portret van Franco Adriaensz. van der Goes (1622-1700)

Jan Schoonhoven

Afgebeeld wordt een vrouw die de zaden van een paardenbloemenbol wegblaast. Deze afbeelding is sinds jaar en dag het beeldmerk van de Franse encyclopedie Larousse. Deze afbeelding ging vroeger altijd vergezeld van de tekst ‘Je sème à tout vent’ = 'ik verspreid (kennis) met iedere wind’. 
Schoonhoven heeft zich zonder enige twijfel laten inspireren door het Larousse beeldmerk inclusief de bijbehorende tekst. 
De Larousse is ook in Nederland altijd een veelgebruikte encyclopedie geweest, in de tijd dat er nog geen internet/Wikipedia bestond en de kennis van de Franse taal veel groter was dan nu.

'Je sème à tout vent'

Chinese waterkruik; blauwe figuren op licht fond; planten met bloemen, vogels, insecten, lintjes en geometrische figuren; glazuur hier en daar gebarsten.

Cornelis Jansz. van der Burch

Tazza (drinkschaal op voet) met een reliëf van Orpheus

Guillaume de Spinny

Portret van Alida Cornelia van Strijen (1687 - 1778)

lekschaal in de vorm van een vis: ringvormige open handgreep; rustend op drie pootjes; ongedecoreerd.

Vergiet

Maarten van Heemskerck

In 1566 geeft Cornelis Musius – rector van het Sint Agathaklooster (later bekend als het Prinsenhof), humanist en dichter – opdracht aan Maarten van Heemskerck voor het schilderen van een altaarstuk met daarop de bewening van Christus. Het resultaat is een artistiek meesterwerk. 
Op dramatische wijze wordt het sterven van Christus weergegeven: Christus op de lijkwade in het midden, omringd door Maria, die wordt ondersteund door Apostel Johannes met een uitdrukking van diepe smart op zijn gezicht, Nicodemus (rechtsboven met zalfpot als attribuut), Maria Magdalena (met zalfflesje) die de voeten van Jezus net heeft gezalft, wijst naar de wond op zijn voet. Jozef van Arimatea (bij het hoofd van Christus) heeft zijn eigen graf aan Jezus ter beschikking gesteld. Hij toont de beschouwer het smartelijk vertrokken hoofd van de dode Christus. Op de achtergrond zien we Golgotha en drie kruizen (Calvarieberg). 
Prominent links vooraan zit een vrouw in rijkversierd kostuum. Ze kijkt ons recht aan, wijst met haar ene hand naar Christus en heeft in de ander zijn hand. Zij wordt geïdentificeerd als de heilige Agatha: ‘ze spoort de kloosterzusters aan tot contemplatie en gebed’ schrijft kunsthistoricus Ilja M. Veldman in haar publicatie (2024) over Maarten van Heemskerck. Die identificatie bevestigt de aanname dat het schilderij speciaal gemaakt is voor de kapel van het Agathaklooster. 
1566 was het jaar van de beeldenstorm. We weten niet precies wanneer, maar ergens kort daarna is het schilderij overgeplaatst naar het stadhuis. Veel katholieke kunst is in die roerige periode beschadigd of verloren gegaan. Daarmee is het een van de weinige schilderijen uit de collectie van het museum waarmee we de katholieke geschiedenis van Delft en de bijzondere nalatenschap van Cornelis Musius kunnen illustreren.

De bewening van Christus

Rijstschuur, rangkiang

Ijzeren schaar van een schapenscheerder/droogscheerder.

Erik Pape

De Bocht

Jacobus Anthonie Meessen

Batavia huisjongen

modellen van wapens, timmergereedschap en enkele landbouwgereedschap

modellen van wapens, landbouwgereedschap en timmergereedschap

Miniatuur in de vorm van een West-Sumatraanse rijstschuur, rangkiang

Minangkabau familiehuis, rumah gajah maharam

Tiete (Titus) van der Laars

Vaderland

Haagsche Courant

Stamboom koningin Wilhelmina n.a.v. 25-jarig huwelijk 1901 - 1926

Miniatuur in de vorm van een West-Sumatraanse moskee, mesjid

Jacob Jan van Goor

Koninklijke Begeer [Voorschoten]

Penning op het aftreden van prof. dr. J .Böeseken als hoogleraar aan de Technische Hogeschool te Delft

De collectie

Sorteren op

Bak

Balustervaas met ‘Tulk-zonnebloemmotief’

Bekervaas

Bekervaas

Bekervaas met 'Tulk-zonnebloemmotief'

Bloembak

Bord

Bord

Bord

Bord

Bord 'Dolfijn'

Botervloot

Botervloot met deksel en onderschotel

Dekselvaas

Dekselvaas met 'Tulk-zonnebloemmotief'

Eierdop

Bekijk

Over ons

Bezoekadres

Op weg naar een nieuw museum

Blijf op de hoogte

Ga je akkoord met onze cookies?

De collectie

Sorteren op

Bak

Balustervaas met ‘Tulk-zonnebloemmotief’

Bekervaas

Bekervaas

Bekervaas met 'Tulk-zonnebloemmotief'

Bloembak

Bord

Bord

Bord

Bord

Bord 'Dolfijn'

Botervloot

Botervloot met deksel en onderschotel

Dekselvaas

Dekselvaas met 'Tulk-zonnebloemmotief'

Eierdop

Bekijk

Over ons

Bezoekadres

Op weg naar een nieuw museum

Schrijf je in voor de nieuwsbrief

Blijf op de hoogte

Ga je akkoord met onze cookies?