Delft en Willem van Oranje (1533-1584) zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Wie is deze sleutelfiguur uit de Nederlandse geschiedenis? Ontdek hier de belangrijkste gebeurtenissen in zijn leven, van zijn geboorte tot aan zijn dood in het Prinsenhof. 

Wie was Willem van Oranje?

Willem van Oranje in vogelvlucht

Prinsenhof delft homepage

Weet je al wanneer je ons museum gaat bezoeken? Je bestelt alvast eenvoudig je tickets online.

Koop je tickets alvast online

Kom nog één keer, voordat de deuren sluiten

Willem van Oranje

If you know when you will be visiting the museum, book your tickets now, online.

Book your tickets online

William the Silent

Maarten van Heemskerck

In 1566 geeft Cornelis Musius – rector van het Sint Agathaklooster (later bekend als het Prinsenhof), humanist en dichter – opdracht aan Maarten van Heemskerck voor het schilderen van een altaarstuk met daarop de bewening van Christus. Het resultaat is een artistiek meesterwerk. 
Op dramatische wijze wordt het sterven van Christus weergegeven: Christus op de lijkwade in het midden, omringd door Maria, die wordt ondersteund door Apostel Johannes met een uitdrukking van diepe smart op zijn gezicht, Nicodemus (rechtsboven met zalfpot als attribuut), Maria Magdalena (met zalfflesje) die de voeten van Jezus net heeft gezalft, wijst naar de wond op zijn voet. Jozef van Arimatea (bij het hoofd van Christus) heeft zijn eigen graf aan Jezus ter beschikking gesteld. Hij toont de beschouwer het smartelijk vertrokken hoofd van de dode Christus. Op de achtergrond zien we Golgotha en drie kruizen (Calvarieberg). 
Prominent links vooraan zit een vrouw in rijkversierd kostuum. Ze kijkt ons recht aan, wijst met haar ene hand naar Christus en heeft in de ander zijn hand. Zij wordt geïdentificeerd als de heilige Agatha: ‘ze spoort de kloosterzusters aan tot contemplatie en gebed’ schrijft kunsthistoricus Ilja M. Veldman in haar publicatie (2024) over Maarten van Heemskerck. Die identificatie bevestigt de aanname dat het schilderij speciaal gemaakt is voor de kapel van het Agathaklooster. 
1566 was het jaar van de beeldenstorm. We weten niet precies wanneer, maar ergens kort daarna is het schilderij overgeplaatst naar het stadhuis. Veel katholieke kunst is in die roerige periode beschadigd of verloren gegaan. Daarmee is het een van de weinige schilderijen uit de collectie van het museum waarmee we de katholieke geschiedenis van Delft en de bijzondere nalatenschap van Cornelis Musius kunnen illustreren.

De bewening van Christus

W. Savelkoul [Soerabaja]

rok van ambtskostuum van Louis Christiaan Welsink

Conische voet. Stam met vier knopen, twee grote met hiertussen een afgeplatte knoop, de onderste knoop met traanvormige luchtbel, de bovenste knoop met een rij van ongeveer zes luchtbellen. Conische kelk met afgeronde basis. Aan de ene kant gedecoreerd met het gekroonde stadswapen van Delft met klimmende leeuwen als schilddragers. De andere kant gegraveerd met het gekroonde stadswapen van 's-Gravenhage met klimmende leeuwen als schilddragers.

kelkglas met stadswapen Delft en 's-Gravenhage

Een stukje doek van de stoel van Johan van Oldenbarneveldt die hij gebruikt heeft in zijn gevangenis

onbekend

Een woning te Garoet

Koninklijke Begeer [Voorschoten]

Adriaan Carel Maria Tonino

penning op de herdenking van 700 jaar stadsrechten Delft

Wedgwood

Portretmedaillon van Hugo de Groot door de Engelse firma Wedgwood & Bentley uit circa 1779. De plaquette is uitgevoerd in blauwe jasperware, waarbij De Groot en profil is weergegeven. Bij de plaquette hoort ook een foedraal. Zowel de plaquette als het foedraal bevatten het merk van het familiearchief Van Beresteyn. De plaquette komt uit het bezit van jhr. Eltjo Allegondus van Beresteyn (1876-1948), die zich intensief met het familiearchief heeft bezig gehouden. Als nazaat van een Delfts regentengeslacht, dat onder andere geparenteerd was aan de Delftse familie De Groot, was Van Beresteyn zeer geïnteresseerd in Hugo de Groot en publiceerde in 1929 de "Iconografie van Hugo Grotius".

Ovale plaquette met portret van Hugo de Groot

Jacob Jan van Goor

Het Nederlandsche Roode Kruis Bloedtransfusiedienst

Een familie te Garoet

gezicht op een bergrivier aan de weg van Mangoenradja naar Garoet

De Porceleyne Schotel

Johannes van Duijn

Paar terrines in de vorm van een mand met snoeken

J.W. Wentzel

Gaspard van Kinschot / 2 jaar

L. Schakwijk

Beschrijving van het (kunst)werk: Beeld / object in de vorm van een open envelop

Zonder titel

Regina (Gouda)

Het bord, vervaardigd ter gelegenheid van het huwelijk van koningin Juliana en prins Bernhard, is aan de voorkant in het plat beschilderd met het gekroonde monogram 'JB' dat wordt omringd door bladwerk met oranjeappels. Boven de kroon is een banderol afgebeeld met het opschrift '7 Jan. Huwelijksfeest 1937'.

Bord vervaardigt ter gelegenheid van het huwelijk van koningin Juliana en prins Bernhard, 7 januari 1937

Adriaan Bruggeman

Beschrijving van het (kunst)werk: Meisjeskop

meisjeskop

Willem van der Vliet

Portret van Willem de Langue (1599 - 1656), staand 3/4 naar rechts, met grote zwarte hoed en plooikraag. Hij houdt handschoenen vast in zijn rechterhand en notarispapieren in zijn linker. Hij draagt een zwarte mantel. Hij staat naast een tafel. Rechtsboven het familiewapen. 
 
Willem de Langue werd vermoedelijk in 1599 geboren als zoon van Reyer de Langue. Op 9 februari 1623 werd hij door het Hof van Holland tot het notarisambt toegelaten en begon hij zijn praktijk als notaris in Delft. Zijn complete protocol over de periode februari 1623 tot en met december 1655 is in Delft bewaard gebleven (Gemeente Archief Delft, Oud Notarieel Archief, protocolnummers 1684-1696). Hij trouwde op 19 oktober 1625 voor het gerecht van de stad Delft met Maria Jorisdr. van Pijnaecker. Ter ere van dit huwelijk werden ze in 1626 door Van der Vliet geportretteerd. Willem de Langue stierf begin 1656. Op 5 januari 1656 werd hij in de Nieuwe Kerk in Delft begraven. 
 
Bijzonder is dat deze notaris een belangrijke rol speelde binnen het artistieke milieu van Delft in de eerste helft van de 17e eeuw. Hij was een gepassioneerd kunstliefhebber, kunstbeoefenaar (dichtkunst en kalligrafie) en collectioneur. Al op jonge leeftijd begon hij tekeningen en schilderijen te verzamelen. De vroegste vermelding van De Langue's verzamelactiviteit is te vinden in het dagboek van de Haagse schoolmeester David Beck. Deze bezocht De Langue meerdere malen in zijn huis in Delft, onder meer op 3 november 1624 en schreef 'ter loops eens sijne schilderijkens ende andere fraeyigheyt' te hebben gezien. De Langue onderhield nauwe banden met zeer veel Delftse kunstenaars. Een groot aantal van hen maakte gebruik van zijn notariële diensten waaronder Johannes Vermeer, Leonaert Bramer, Jacob Delff, Hans Jordaens, Balthasar van der Ast, Evert van Aelst, Harmen van Bolgerstein, Willem van den Bundel, Jacob van Geel en Abram Vromans. Ook Willem van der Vliet zelf was klant bij de notaris. De overgeleverde acten uit de praktijk van De Langue vormen een zeer waardevolle bron van informatie over de geschiedenis van de Delftse kunst in de belangrijkste bloeiperiode. Samen met de schilders Leonaert Bramer en Jacob Delff II is De Langue ook nog sergeant in het schuttersgilde van het Witte Vendel. In die hoedanigheid laat hij zich in 1648 nogmaals portretteren; dit keer door Jacob Delff II, de kleinzoon van Michiel van Mierevelt. 
Dat De Langue zelf ook als expert op het gebied van de schilderkunst werd beschouwd blijkt uit een in 1653 gesloten contract tussen Leonaert Bramer en een opdrachtgever, waarin werd vermeld dat het uitgevoerde werk door Willem de Langue zou worden beoordeeld.

Portret van Willem Reyersz. de Langue (1599-1656)

De puddingvorm was een geliefd voorwerp die in grote verscheidenheid in wit bestaat. De wanden van deze rechthoekige puddingvorm zijn opgebouwd uit knorren in relief.

glas op licht oplopende voet en geprofileerde stam,die is versierd met luchtbellen en luchtblazen; op de kelk gedrild het stadswapen van Delft, omgeven door de tropee van bovengenoemde Confrèrie 'Diletto ed arme', Delft;

Glas waarop tropee 'Diletto ed arme'

Anoniem

In 1618 werd het Stadhuis grotendeels verwoest door een felle brand. Op de voorgrond geven mensen in een lange rij emmers met water door. De huizen rechts worden beschermd door scheepszeilen afkomstig uit Delftshaven.

De brand van het stadhuis op 4 maart 1618

Conische voet met neerwaarts omgeslagen rand. Stam met afgeplatte knoop boven twee knopen, met boven en onder een knoop. Licht klokvormige kelk met afgeronde basis. De kelk is gedecoreerd met het wapen van Rotterdam, omgeven door de trefee van de Ridderlijke Confrèrie 'Diletto ed arme'; aan de achterzijde met de diamant gegraveerd de inscriptie 'CONFRAIRIE'

Kelkglas 'Confrairie'

Het Prinsenhof complex te Delft

Schotel vervaardigd naar aanleiding van het herstel van het stadhouderschap in 1787, met de tekst 'De Prins hersteld / Vrij van Geweld / Geen blijder dag / ik nimmer zag'. De tekst is omgeven door gestileerd bladwerk.

Schotel vervaardigd naar aanleiding van het herstel van het stadhouderschap in 1787

100 jarig bestaan N.V. Instrumentenfabriek en handel v.h. P.J. Kipp & Zonen

De puddingvorm was een geliefd voorwerp die in grote verscheidenheid in wit bestaat. De wanden van deze vierkante puddingvorm zijn opgebouwd uit knorren in relief.

Kamerscherm met Chinoiserie voorstelling

Miniatuurkannetjes

Jacques de Gheyn (II)

Hendrick Goltzius

Een soldaat met een geweer (musket) en een brandende lont in de linkerhand en een furketstok in de rechterhand, ten voeten uit. Op de achtergrond een heuvelachtig landschap waarin soldaten elkaar beschieten. Onder de voorstelling twee regels tekst in Latijn 'Et genus, et mea me virtus terraque marique non imo patitur nomen habere loco' 
 
Deze prent is onderdeel van een serie van 12 genummerde prenten van militairen, ten voeten uit weergegeven tegen een landschappelijke achtergrond waarin krijgshandelingen verricht worden.

Officieren en soldaten 7; Musketier

Kleipijp

Richard Roland Holst

NV De Sphinx v/h Petrus Regout & Co

Nederlandsche Oliefabriek 

Aardewerk mayonaisekom N.O.F. Nederlandse Olie Fabriek

Groen getint medicijnflesje met een bolvormige hals.

Aart Houtman

Zonder titel (atelierschilderij-outlook)

Zhang Ling Yun

Jan Tengnagel

Allegorische voorstelling van de bloei van de Republiek onder het stadhouderschap van Maurits. 
De in Romeins gevechtstenue gestoken Maurits draagt een lauwerkrans en staat naast de Nederlandse maagd die op een troon zit. Samen houden zij een lans met de vrijheidshoed vast, een symbool dat teruggaat op de klassieke oudheid. Vrijgemaakte slaafgemaakte mensen mochten een hoed dragen als teken van hun vrijheid. Dat de vrijheidshoed op een lans rust, maakt duidelijk dat de vrijheid hoger staat dan de macht van keizers en koningen. Achter hen staan personificaties van het geloof (links) en de gerechtigheid. Op de voorgrond zit een vrouw die Maurits de symbolen van vrede (olijftak) en wijsheid (olielamp) aanreikt. Tegen haar lichaam houdt zij de `heyliche wet' met in haar hand een bel. Haar voet rust op de Nederlandse leeuw met de zeven pijlen die de gewesten voorstellen. Dit verwijst mogelijk naar de overwinning van Maurits op de Staten in het politiek-religieuze conflict tijdens het Twaalfjarige Bestand (1609-1621). De neergelegde wapens verwijzen naar dat bestand. Uiterst links en rechts zijn stroomgoden weergegeven: links van het zoete water, rechts van het zoute water. Onder de troon van de Nederlandse maagd zijn landbouwtaferelen te zien, terwijl de troon zelf is getooid met twee globes van hemel en aarde. De voorstellingen in de cartouches verwijzen naar de overwinningen onder Maurits: de meest aansprekende successen waren de slag bij Nieuwpoort (1600) en de zeeslag bij Gibraltar (1607). De hoge rieten beschutting omsluit de Hollandse tuin. Dit schilderij moest duidelijk maken dat de voorspoed van de Republiek te danken was aan Maurits.

Allegorie op de bloei van de Republiek tijdens het stadhouderschap van Maurits

Guus Zuiderwijk

De Porceleyne Fles - Royal Delft

Bernhard Willem Wierink

't Vredejaar

Eduard Houbolt

Voldersgracht (achterzijde Markt 30)

Het betreft een ronde penning met aan bovenzijde een schakel om aan op te hangen. 
Voorzien van een een etui van de Koninklijke Begeer, Voorschoten.

Penning Gemeente Delft

het platte bord heeft een schuine standring en een brede, schuin oplopende rand. Het plat is gedecoreerd met een voorstelling van een centraal boeket waaromheen vier bloemenranken. Langs de rand loopt een band met servetwerk waartegen afwisselend gras en bloemen.

Zelfportret van Eduard Houbolt

Hoge gewelfde voet. Stam met gelede knoop met traan tussen twee knopen. Conische kelk met afgeronde bodem gedecoreerd metd met het gekroonde stadswapen van Delft gedragen door twee klimmende leeuwen, en het wapen van de schenker Willem van Staveren met aangegeven kleuren. Tussen de wapens het monogram WvS en TvD, en het opschrift 'Labora' en '17 DEDIT 34'. Langs de mondrand is een band gegraveerd met schelpen, guirlandes en bloem- en bladwerk.

Kelkglas 'Willem van Staveren'

Duinlandschap met zicht op Den Haag

Zicht op Den Haag

De reiswagen met voorspan

Bokaal 'Het Oude Confrérieglas'

penning op 100 jaar onafhankelijkheid, 1813 - 1913

Conische voet. Stam met basisknoop, een gelede knoop en onder bovenste knoop een afgeplatte knoop. Conische kelk met afgeronde basis, gedecoreerd met een voorstelling van de Hollandse stedenmaagd met een speer met vrijheidshoed. In haar linkerarm houd zij een cornucopia (hoorn des overvloeds) en steunt zij op de Hollandse leeuw. Achter haar staat een boom met (oranje)appeltjes. Het geheel is weergegeven op een grassig grondje met hieronder het opschrift 'Vreede en Vryheyd'.

Kelkglas 'Vreede en Vryheyd'

Binnenplaats van een woning te Garoet

De kop-en-schotels hebben een standring. De schotels hebben een centraal decor van bloeiende planten en een rots met een vogel, vermoedelijk een kraanvogel, met een takje in de snavel. Langs de rand loopt een band met servetwerk waarin zich vier ovale cartouches met bloemen bevinden. De kommen hebben op het plat een kleine bloem en langs de rand een band met servetwerk waarin zich vier ovale cartouches met bloemen bevinden. De buitenwand is gedecoreerd met bloeiende planten en een rots met vermoedelijk een kraanvogel met een takje in de snavel.

Jacobus Anthonie Meessen

Chinees in rouw

Bewijs van lidmaatschap van de Kunstkring Delft

Zalfpot

Chineesche Dandij

Fragment van een pot

Jan Schoonhoven

Reliëf van vijf horizontaal uitstekende, onder elkaar geplaatste stroken.

R81-13

Dekseltje van een Chinees rood steengoed trekpotje voor thee.

Deksel

J.C.W. Marijnissen

Ontwerp cloisonnétegel  'JB 7 jan. 1937 - 7 juli 1949'

Jacob van der Schley

Gravure met een plattegrond van de stad Batavia in het einde van de achttiende eeuw. Dwars door de stad loopt de rivier de Ciliwung. Deze rivier kwam uit het binnenland. De stad was aan de rivier gebouwd om de verschillende grachten van water te voorzien. Het grachtenpatroon is door de Hollanders aangelegd. Door deze bouw slipte de riviermond langzamerhand dicht en kwam het kasteel steeds verder van de kust af te liggen. Dit maakte het leven in de stad buitengewoon ongezond. 
Het stratenpatroon van het zeventiende eeuwse Batavia is nog steeds te herkennen in dat van het huidige Jakarta.

Johannes Jelgerhuis

Het interieur van de Nieuwe Kerk te Delft

Nicolaes Adriaensz. de Grebber

Jan Jorisz. van den Burgh

Nautilusbeker met zingende faunen

De ovaal afgeplatteYixing theepot is gedrukt canopisch van vorm met een concaaf conische schouder en heeft een verzonken bodem, een flauw gebogen tuit, een ovaal oor en een gewelfd deksel met een knop in de vorm van een boeddhistische leeuw met een draaibare bal om de staart en een driestaartig jong of een yu-draak (yu betekent vis). De buik en schouder van de theepot hebben decors in reliëf van pioenrozen respectievelijk ranken.

glas op enigszins onzuiver oplopende voet en geprofileerde massieve stam, die in zijn middelknoop luchtbellen draagt; in de kelk is, met flonkerend effect, het wapen van 's-Gravenhage gedrild;het Engelse glas is waarschijnlijk geslepen door een Haags graveur midden der 18e eeuw (J.Sang)

Glas met stadswapen 's-Gravenhage

Porseleinfabriek Davenport

Kannetje met brede tuit en oor, versierd met Imari-decor met groen.

Het roombordje heeft een standring en een brede, schuin opstaande rand. Het plat heeft, binnen een dubbele cirkel, een decor van een landschap met een rots, bamboe en een bloeiende plant. De rand is versierd met swastikavormig servetwerk waarin vier ovale cartouches met bloementakken. De buitenrand heeft een decor van twee gestileerde ranken.

Bord

Het witte kannetje heeft een bolle buik, een korte ingeknepen sneb en een voluutvormig oor. Het montuur bestaat uit een verguld zilveren deksel met een zwaan als knop, een verguld zilveren duimstuk en een verguld zilveren standring bestaande uit omhoogwijzende driehoekige bladeren.

Kannetje versierd met een verguld zilveren montuur

Atelier van gebrandschilderd glas 'T Prinsenhof

ontwerptekening van glas-in-loodraam, Atelier van Gebrand Glas 't Prinsenhof Delft

bokaal met deksel op licht verhoogde voet; de stam met acht holle zijden die naar beneden verjongen en boven in een knoop eindigen; de kelk gedrild met een krijgsman, die een musket ontvangt van de Delftse stedemaagd en de inscriptie 'Adventus Tironis', twee tropeeën van de Ridderlijke Confrèrie, en een Abundantia met een drinkbeker en de inscriptie 'Hilaritas Societas'; het verhoogde deksel eindigt in een gefacetteerde knoop, waarin een luchtbel.

Bokaal 'Adventus Tironis'

Penning op het 3de depotbataljon uit Bergen op Zoom wegens hun verdediging van Delft van 10 tot 14 mei 1940 
Op voorzijde: elkaar deels overlappende stadswapens van Delft en Bergen op Zoom, ieder liggend op olijftak; omschrift: 3e DEPOTBATALJON 
Op keerzijde: Hollandse Leeuw, met bundel pijlen in ene klauw en de ander met opgeheven zwaard, wordt bedekt door twee kruiselings liggende geweren; omschrift: HERINNERING AAN DEN OORLOG 10-14 MEI 1940 
Met draagoog en -ring hangend aan blauw lintje met speld.

Penning op het derde Depotbataljon uit Bergen op Zoom wegens hun verdediging van Delft van 10 tot 14 mei 1940

Het kannetje is peervormig en heeft een standring, een driehoekige sneb, een gegolfd oor, een wijd klokvormig deksel en een zilveren montering met scharnier rond monding, sneb en dekselrand en een vatting rond het oor. De buik heeft gedraaide cartouches met decors van bloeiende planten met insecten. De rand is gedecoreerd met servetwerk van gearceerde driehoeken. Het oor heeft een decor van een bloemenrank. Het deksel is versierd met bloeiende planten.

gedekseld kannetje met zilveren montering

In dergelijke kisten zaten de persoonlijke bezittingen voor het transport van Europa naar de Oost. In de huizen gebruikten de mensen de kist voor de opslag. De grootte van de kist hing af van de rang van de eigenaar. Voor elke rang was een vaste standaard maat. Hoe hoger de rang, hoe groter de kist. De V.O.C. was bang voor smokkelen van kostbare handelswaar; de vaste maat moest de hoeveelheid bagage van de scheepslui beperken. 
Deze kist is waarschijnlijk in het bezit geweest van een persoon met een hoge rang, gezien de grootte van de kist en het koperwerk.

Adriaen van de Venne

rond het sterfbed (hemelbed) staan aantal mensen, waarvan de mannen met afgenomen hoed; voor het bed een stoel waartegen een stok met vrijheidshoed? en een zandloper op de grond

Het sterfbed van Prins Maurits

koetje staand op rechthoekig voetstuk; kop rechts (vanuit beschouwer); ongedecoreerd;

Plastiek

Chineesche Njonja

wijnglas op flauw convexe voet; de trechtervormige kelk uitgetrokken tot een dunne stam, waar zij zonder afscheiding in overgaat;

Kelkglas met portret van Willem IV

Schotel, met standring, op het plat het opschrift, 'Soo Lang de Son En / maan Zal aan den / heemel Schijnen, Soo / Lang Zal Oranie / niet Verdwijnen', op de rand een versierde groene band. Bovenaan een zon en maan. Ornamentale rand.

Schoteltje met orangistische tekst

Industrieel vervaardigde kwispedoor (spuugpotje bij het tabakspruimen) van wit aardewerk met loodglazuur (creamware).

Kwispedoor

Kees van Bohemen

Confrontatie

Kom met aan de buitenzijde een oranjeboom, geflankeerd door de naar elkaar toegewende portretbustes van Willem I en zijn echtgenote Wilhelmina van Pruisen met het opschrift 'PVOR' (Prins van Oranje) en aan de achterzijde een bloemornament.

De collectie

Sorteren op

Kwispedoor

Kwispedoor

Kwispedoor

Kwispedoor

Kwispedoor

Bekijk

Over ons

Bezoekadres

Op weg naar een nieuw museum

Blijf op de hoogte

Ga je akkoord met onze cookies?

De collectie

Sorteren op

Kwispedoor

Kwispedoor

Kwispedoor

Kwispedoor

Kwispedoor

Bekijk

Over ons

Bezoekadres

Op weg naar een nieuw museum

Schrijf je in voor de nieuwsbrief

Blijf op de hoogte

Ga je akkoord met onze cookies?