Delft en Willem van Oranje (1533-1584) zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Wie is deze sleutelfiguur uit de Nederlandse geschiedenis? Ontdek hier de belangrijkste gebeurtenissen in zijn leven, van zijn geboorte tot aan zijn dood in het Prinsenhof. 

Wie was Willem van Oranje?

Willem van Oranje in vogelvlucht

Prinsenhof delft homepage

Weet je al wanneer je ons museum gaat bezoeken? Je bestelt alvast eenvoudig je tickets online.

Koop je tickets alvast online

Kom nog één keer, voordat de deuren sluiten

Willem van Oranje

If you know when you will be visiting the museum, book your tickets now, online.

Book your tickets online

William the Silent

Johannes Looff

Penning op het beleg van Hulst, met op de voorzijde afgebeeld de belegerde en beschoten stad Hulst; erboven op banderol: 'Nunc Sepes Horrida Rusco' (nu is de tuin vreselijk door Hulst) daaronder twee putti die het wapenschild van Hulst vasthouden. 
Op de keerzijde in een krans van druiventrossen en onder het gekroonde wapenschild van Holland het opschrift:'D.O.M.E.R.S. (Deo Optimo Maximo et Republicae Sacrum) An.Chr.M.DC.XLV Fr.H.Aur.Pr.PFI.postquam, victrices Bat.legiones, ausupostrecuparatam libertate inauditio Fossa una Fluvios iu.pipsa Fland.viscera traiecisset; Hulstam intramensis spatiu, aestate iam adulta cinxit, oppugnavit, ag deditione compulit' 
(de zeer grote en goede God, de Republiek toegewijd anno 1645 heeft Frederik Hendrik, prins van Oranje de godvruchtige, de gelukkige, de onoverwinnelijke, nadat hij het zege behalende Bataafse leger sedert het herwinnen der vrijheid in het hart van Vlaanderen over een gracht en vier stromen gevoerd had; Hulst binnen een maand, aan het eind van de zomer belegerd en tot overgave gedwongen heeft).

penning op het beleg en de inname van Hulst

Leon Senf

'700 jaar het Valkhof, Noviomagum 1230 - 1930'

Abraham Rademaker

Gesigt van het oude weduwenhuis

De rozenwatersprenkelaar is peervormig en heeft een conische voet met een standring en een zeer spits toelopende hals. De sprenkelaar heeft een zogenoemd 'melk en bloed'-decor met bloeiende planten op de voet, de buik en de hals. Onderaan de hals bevindt zich een band van alternerend gearceerd driehoekig servetwerk.

Sprenkelaar

onbekend

Randtegel

Nobuyuki Tamada

Plaque

Beeld van een zittende Ganesha, op voetstuk

Beeld van Ganesha

Fragment

Ki Ledjar Subroto

wajang kulit in de vorm van een Nederlandse soldaat


Anoniem

Portret van Ambrogio Spinola

Jacques Callot

Israël Henriet, Parijs

Les Miseres et les Mal-Heurs de la Guerre. 2

Rijk van Lavieren

'het laatst avondmaal'

Les Miseres et les Mal-Heurs de la Guerre: 1. Frontispiece

Henk Molenaar

wajang kulit in de vorm van een gunugan met afgebeeld het Prinsenhof

Willem van der Vliet

Portret van Willem de Langue (1599 - 1656), staand 3/4 naar rechts, met grote zwarte hoed en plooikraag. Hij houdt handschoenen vast in zijn rechterhand en notarispapieren in zijn linker. Hij draagt een zwarte mantel. Hij staat naast een tafel. Rechtsboven het familiewapen. 
 
Willem de Langue werd vermoedelijk in 1599 geboren als zoon van Reyer de Langue. Op 9 februari 1623 werd hij door het Hof van Holland tot het notarisambt toegelaten en begon hij zijn praktijk als notaris in Delft. Zijn complete protocol over de periode februari 1623 tot en met december 1655 is in Delft bewaard gebleven (Gemeente Archief Delft, Oud Notarieel Archief, protocolnummers 1684-1696). Hij trouwde op 19 oktober 1625 voor het gerecht van de stad Delft met Maria Jorisdr. van Pijnaecker. Ter ere van dit huwelijk werden ze in 1626 door Van der Vliet geportretteerd. Willem de Langue stierf begin 1656. Op 5 januari 1656 werd hij in de Nieuwe Kerk in Delft begraven. 
 
Bijzonder is dat deze notaris een belangrijke rol speelde binnen het artistieke milieu van Delft in de eerste helft van de 17e eeuw. Hij was een gepassioneerd kunstliefhebber, kunstbeoefenaar (dichtkunst en kalligrafie) en collectioneur. Al op jonge leeftijd begon hij tekeningen en schilderijen te verzamelen. De vroegste vermelding van De Langue's verzamelactiviteit is te vinden in het dagboek van de Haagse schoolmeester David Beck. Deze bezocht De Langue meerdere malen in zijn huis in Delft, onder meer op 3 november 1624 en schreef 'ter loops eens sijne schilderijkens ende andere fraeyigheyt' te hebben gezien. De Langue onderhield nauwe banden met zeer veel Delftse kunstenaars. Een groot aantal van hen maakte gebruik van zijn notariële diensten waaronder Johannes Vermeer, Leonaert Bramer, Jacob Delff, Hans Jordaens, Balthasar van der Ast, Evert van Aelst, Harmen van Bolgerstein, Willem van den Bundel, Jacob van Geel en Abram Vromans. Ook Willem van der Vliet zelf was klant bij de notaris. De overgeleverde acten uit de praktijk van De Langue vormen een zeer waardevolle bron van informatie over de geschiedenis van de Delftse kunst in de belangrijkste bloeiperiode. Samen met de schilders Leonaert Bramer en Jacob Delff II is De Langue ook nog sergeant in het schuttersgilde van het Witte Vendel. In die hoedanigheid laat hij zich in 1648 nogmaals portretteren; dit keer door Jacob Delff II, de kleinzoon van Michiel van Mierevelt. 
Dat De Langue zelf ook als expert op het gebied van de schilderkunst werd beschouwd blijkt uit een in 1653 gesloten contract tussen Leonaert Bramer en een opdrachtgever, waarin werd vermeld dat het uitgevoerde werk door Willem de Langue zou worden beoordeeld.

Portret van Willem Reyersz. de Langue (1599-1656)

'Black basalt' steengoed van Wedgewood. Dit dekseltje van een theepot of suikerpot heeft als knop een treurend vrouwfiguurtje. Het verhaal gaat dat een dergelijk theeservies gedurende een periode van rouw werd gebruikt in plaats van het in de rouwperiode 'ongepaste' zilveren theeservies.

Deksel

Roel van Boshuysen May

Oude bakkerij

Gepolychromeerd houten beeld van Hanuman, overhoeks staande op een voetstuk met zwart en gouden wolkenmotief, zijn apenvoeten van elkaar en de knieën gebogen. Hij heeft de armen gebogen en de handen in de zij. De aap heeft aan zijn rechterhand een lange gebogen duimnagel. Zijn lichaam is lichtblauw gekleurd, terwijl op armen en benen en in de oksels zwarte haartjes zijn weergegeven. 
Zijn korte broek is rood met in verguldsel een Chinees siermotief. Verder heeft hij een schouderbedekking met franje, vergulde sieraden: halsketting, waardigheidsteken en een gordel, met in een driehoek twee banen over de dijen. Van de korte dodot zijn plooien zichtbaar tussen de voeten, achter en op zij van de figuur. Zijn staart houdt hij sierlijk in drie bochten, die eindigen in een vergulde knop, omhoog. De figuur is moeilijk te identificeren, daar hij de blauwe kleur van Nila heeft maar de lange duimnagel van Hanoman, die gewoonlijk als een witte aap wordt voorgesteld met een geblokte dodot, ten teken dat hij kan vliegen.

Gepolychromeerd houten beeld van Hanuman

Johannes Jelgerhuis

Het interieur van de Nieuwe Kerk te Delft

Guus Zuiderwijk

De Porceleyne Fles - Royal Delft

Adriaan Carel Maria Tonino

'Supplicium Sceleri Fraenum'

wajang kulit in de vorm van Anna van Saksen


Dürer

Willem J.M. Kerklaan

Tien onder elkaar geplaatste horizontale rijen met naast en over elkaar geplaatste,in pen getekende omtrekken van rechthoekjes, die een onregelmatige structuur vormen. 
 
Willem Kerklaan brengt minimale ingrepen aan op het witte vlak van het papier. Uit de verdeling van vlakken blijkt zijn wiskundige belangstelling en zijn streven naar zorgvuldigheid en berekende keuzes. Niets wordt aan het toeval overgelaten, zichtbare emotie blijft achterwege. Zijn werk gaat tevens over ruimte, weergegeven in het platte vlak.

116-75

'Delftsche Courant'

Beeld van Sint Crispinus

Tegeltableau

Die Markiezinne van Carabas

Afscheid

Raadhuis en burgemeesterswoning van de gemeente Vrijenban aan de Nieuwe Plantage 58

Een in een driehoek (basis breder dan de zijden lang zijn) opgespannen doek, waarop kleine driehoekjes opgebouwd uit horizontale en verticale streepjes dit doek geheel vullen en een structuur vormen van naast, onder en boven elkaar geplaatste driehoekjes. 
 
De structuren op het doek, meestal met een zeer minimaal en uitgebalanceerd gebruik van kleur op een witte ondergrond, zijn zeer subtiel. In dit werk speelt de lijn, maar indirect ook het vlak een belangrijke rol. Het licht dat op het werk valt is de enige niet berekende factor in het werk, die het werk telkens een nieuw gezicht geef.

DH-857

Jacobus Buijs

Reinier Vinkeles

Johannes Allart

Het afzweren van de Spaanse koning Filips II door de Staten, 26 juli 1581. Interieur waarin leden van de Staten-Generaal de eed afleggen. Op de grond het verbroken wapen en zegels van Filips II.

Het afzweren van Filips II door de Staten, 1581

Zak, afkomstig uit de Weeskamer (stadhuis Delft), waarin officiële stukken (rechtstukken e.d.) in bewaard werden. Op de zak is een etiket genaaid waarop staat wat in de zak zit, (in dit geval stukken in een zaak van de Weesmeesteren der Stad Delft contra Jacobus Campe(rt?). 
 
De tekst op het etiket luidt: 
'Dhrn van Dorp en De Vos (..?) Slicher adv[okaa]t 
Weesmeesteren der Stadt Delf ged[aagd]ens bij mand[ement] in cas van Reformatie Contra Jacobus Campe(rt?) procu[reu]r tot Leijden Soo hij proced[eer]t impetrant. 
J. v. Bleijswijk ad[vocaa]t 
M. Stipel pr[ocureu]r'

Frans Hogenberg

De aanslag op Willem van Oranje door Jean Jauregui op 18 maart 1582. Oranje verblijft dan in Antwerpen waar de stemming steeds grimmiger wordt. Het vijandelijke leger wint steeds meer terrein in de Zuidelijke Nederlanden en er is veel kritiek op de 'Franse politiek' van Oranje. Hij blijft namelijk de steun zoeken van de hertog van Anjou die, hoewel ooit protestants, weer is teruggekeerd in de katholieke kerk. De populariteit van Oranje is buitengewoon laag wanneer de aanslag op zijn leven wordt gepleegd. Na zijn herstel keert hij terug naar Delft. Op de gravure zijn zowel de aanslag als de arrestatie van Jauregui afgebeeld.

Aanslag van Jean de Jauregui op Willem van Oranje, 18 maart 1582

De tentoonstelling Lothar Wolleh ziet Jan Schoonhoven. Meesters in ritme en licht in Museum Prinsenhof Delft vertelt het verhaal van een buitengewone vriendschap tussen de Delftse beeldend kunstenaar Jan Schoonhoven en de Düsseldorfse fotograaf Lothar Wolleh. Nog niet eerder werden deze twee grootheden uit de jaren zestig samen getoond. Wollehs liefde voor het fotografische experiment maakt hem tot een pionier van de naoorlogse fotografie. De tentoonstelling brengt reliëfs en tekeningen van Jan Schoonhoven samen met Lothar Wollehs fotografie. Tegen de achtergrond van hun gedeelde fascinatie voor de werking van ritme en licht, biedt de tentoonstelling een nieuw perspectief op het leven en werk van Jan Schoonhoven.

Lothar Wolleh ziet Jan Schoonhoven

Johann Wilhelm Kaiser (I)

Nicolaas Pieneman

Jacobus Franciscus Brugman

Vereeniging tot Bevordering van Beeldende Kunsten

Aanslag van Jean de Jauregui op Willem van Oranje, 18 maart 1582 te Antwerpen. Interieur met de Willem van Oranje zittend gewond in een stoel, om hem heen familie en anderen. Links ligt het lichaam van de gedode Jean de Jauregui op de vloer, Maurits vraagt de soldaten hem te onderzoeken. 
onderschrift 'Prins Willem de Eerste. Antwerpen 18 Maart 1582'

Brandmeester

Jan Frederik Christiaan Reckleben

Moordaanslag op Willem van Oranje door Jean Jaureguy te Antwerpen, 18 maart 1582. 
De gewonde prins wordt ondersteund door omstanders, rechts wordt Jaureguy door soldaten gevangen genomen.

'Aanslag op het leven van prins Willem I door Jean Jaureguy'

Noach van der Meer (II)

Simon Fokke

De moord op Willem van Oranje. De ruimte is op deze afbeelding redelijk herkenbaar. Het is echter niet duidelijk hoe deze hal er ten tijde van de moord precies uitzag. Het onderschrift luidt: 'Willem de Eerste, Prins van Oranje, te Delft, doorschooten, in 't jaar 1584'.

'WILLEM de EERSTE, Prins van Oranje, te Delft, doorschoten in 't jaar 1584.'

Aankomst van aartshertog Matthias van Oostenrijk te Antwerpen, 21 november 1577. Matthias wordt verwelkomd door de prins van Oranje. De stoet trekt tussen hagen van soldaten langs het galgenveld naar de stad.

Intocht van aartshertog Matthias te Antwerpen, 11 november 1577

Maggi Giles

'Findow School Road'

Beeld Christus op de koude steen

I.I. M.

Samuel Lankhout & Co

Het voorlezen van het Plakkaat van Verlatinghe op 26 juli 1581, met onderschrift; 'Voorlezing der Acte van Afzwering'

'Voorlezing der Acte van afzwering'

Ardi Brouwer

Armamentarium

Bezoekers bij de trap in het Prinsenhof te Delft waar Willem van Oranje is vermoord door Balthasar Gerards op 10 juli 1584.

'Gezigt op de trap, op welke Willem Ie werd doodgeschoten te Delft, den 10 July 1584'

De Drie Klokken

Schotel, met standring, met op het plat een timmermanswerkplaats met timmerman achter zijn werkbank. Op de grond liggen houtkrullen, links een deur, aan de wand hangt gereedschap waaronder houtboren en twee zagen. Met onderschrift 'Teunis Bijleveld 1843'. Op de rand een zoom van florale ornamenten.

Schotel 'Teúnis Bijleveld 1843'

Henricus Franciscus Wiertz

Hilmar Johannes Backer

Verkade Fabrieken Zaandam

Juliana en Bernhard gedenkblikje voor de geboorte van Beatrix. Het beschuitje zit er nog in.

Juliana en Bernhard gedenkblikje

De kom is omgekeerd klokvormig en heeft een omgekeerd conische standring. Het plat is, binnen een dubbele cirkel, gedecoreerd met een rots met een plant. Langs de rand loopt een band met gestileerd strikwerk. De buitenwand is gedecoreerd met twee grote ovale cartouches waartussen zich ruitvormig servetwerk bevindt met daarin twee kleine ronde cartouches met een bloem en een lingzhi, en een ovale geschulpte cartouche met een floraal motief. De ene grote cartouche toont een landschapsdecor met heuvels, bomen, een huis en een tafel waarop een bloemenvaas en een bloem, waaraan gezeten een oosterse dame en een heer die een bloem omhoog houdt. De tweede grote cartouche verbeeldt een landschapsdecor met heuvels, bomen, een hekje en een kind dat een dame een bloem aanbiedt.

Tegeltableau Delftsche Slaolie, 'Dame Seule'

Beschrijving van het (kunst)werk:

Achter de Nieuwe Kerk

Robert Smit

Beschrijving van het (kunst)werk: Vierkant vel wit papier met onregelmatige rand, rondom langs de rand betypt (met o.a. titel van het werk). Over het blad lopen horizontale en verticale lijnen. 
 
Het papier toont een vouw horizontaal en verticaal in het midden van het vel. 
Vier verticale lijnen, links 2 en rechts 2, van de verticale vouw zijn met de typemachine aangeduid; chalk line, stroke of the felt pen (l.o.), charcoal mark, brush stroke (r.b.) 
Vier horizontale lijnen boven en onder de vouw zijn met typemachine aangeduid; ballpoint line, eraser mark (l.b.), pencil stroke, dash of the pen (r.o.) 
 
Linksboven staat getypt '(the intended use and my actual use of charcoal)'

'The intended use and my actual use of charcoal'

Soetens & Fils, 's-Gravenhage

Plattegrond en dwarsdoorsneden van de Koninklijke Grafkelder in de Nieuwe Kerk in Delft, met rechts een lijst van de personen die zijn bijgezet t/m 1837.

'Platte Grond en Doorsneden der Oude en Nieuwe Vorstelijke Grafkelders met de daar staande lijken, in het koor van de Nieuwe Kerk te Delft'


Theo Nieuwenhuis

L. Kuipers [Amsterdam]

Affiche ‘Delftsche Slaolie’

Jean François Michel Mourot

Michiel van Mierevelt

Johannes Paulus Houtman

'Guille de nassau'

dhr. J. van Dalen

Dekselvaas

Jean-Baptiste Madou

Otto Baron Howen

Jean Baptiste Ambroise Marcelin Jobard

Bezoekers bij de trap in het Prinsenhof te Delft waar Willem van Oranje is vermoord door Balthasar Gerards op 10 juli 1584. 
onderschrift 'Vue de l'Escalier sur lequel Guillaume Ir prince d'Orange a été assassiné à Delft, le 16 Juillet 1548'

Bezoekers bij de trap waar Willem van Oranje is vermoord


L. Antonietti

Beeld, ontwerp van een staande Hugo de Groot in huisgewaad bij een tafel; in de linkerhand een blad papier waarop de inscriptie 'De Iure Belli Ac Pacis'

Beeld van Hugo de Groot

J.B. Clermans

Desguerrois en Lamps

Balthasar Gerards, de pleger van de aanslag op Willem van Oranje, door soldaten voor Maurits gebracht, 10 juli 1584. Op de achtergrond ligt de prins op zijn sterfbed.

Balthasar Gerards voor Prins Maurits gebracht, 10 juli 1584

'Londen and Suburbs about 1580'

Cor van Oel

Aangemeerde roeiboten

Naakte vrouw met omslagdoek

Portret van man met witte baard

Gillis van Oosten

zelfportret Gillis van Oosten

P.A. Voogt

De achtkantige knobbelvaas of -fles heeft een bolle buik, slanke hals met uitdijende voet en lange hals met knobbel en kragende mondopening en is gedecoreerd met planten, bloemen, bloesemtakken, rotsen en water. Centraal staat een pauw op een rots waarboven een duikelende fenix. Op de halsknobbel velden met geluksteken afgewisseld door florale lambrequins; op deksel floraal decor met siervogel. 
Van dit type knobbelvazen dat ook in een kleiner formaat werd vervaardigd zijn ook blauwwit gedecoreerde exemplaren bekend.

Knobbelvaas

Ronald van Ooijen

Beschrijving van het (kunst)werk: Kalender met 14 foto's van ondernemers uit Delft, naakt in hun werksituatie geportretteerd. 
Met opdracht en gesigneerd 'Ter herinnering aan een geslaagde expositie 
1998 Ronald R. van Ooijen'

kalender 'De naakte waarheid van het Ondernemen'

Afgietsel van een beeld uit het grafmonument van Willem van Oranje

Bendoro Radenmas Soedjanadi 
(foto uit familiealbum van sultan Hamengku Buwono VIII)

Bendoro Radenmas Soedjanadi

faience- en tegelfabriek Westraven, 1661 -

Herinneringstegel 100 jaar Maria van Jessekerk Delft 1882-1982

Trechter

Jan Henderikse

Opmars

Jan Rot

Een constructie van rechthoekige ruimtelijke doosjes. Een lange staande doos (deze vormt de as van het werk) waaromheen, iets onder elkaar, zich als het ware twee 'liggende' griekse kruizen zijn gemonteerd. Het geheel staat op vier dunne, enigszins doorbuigende pootjes.

Bouwsel

François Spiering

David Vinckboons

Diana en haar jachtgezelschap

Berchtesgaden

Bram Bogart

Zonder titel

Goesti Hangdjeng Ratoe Madoe-retno 
(foto uit familiealbum van sultan Hamengku Buwono VIII)

Goesti Hangdjeng Ratoe Madoe-retno

Rik Jager

Expansie 2

De collectie

Sorteren op

'Gezigt op de trap, op welke Willem Ie werd doodgeschoten te Delft, den 10 July 1584'

'Guille de nassau'

'Platte Grond en Doorsneden der Oude en Nieuwe Vorstelijke Grafkelders met de daar staande lijken, in het koor van de Nieuwe Kerk te Delft'

'Prins Willem I. Vader des vaderlands'

'Vertrek van Z.D.H. Willem den Vijfden, Prins van Oranje Nassau enz. enz. enz. van Scheveningen na Engeland den 17de van Louwmaand 1795'

'Voorlezing der Acte van afzwering'

'Zijne laatste bede was aan zijn volk gewijd.'

Aangemeerde roeiboten

Aanslag van Jean de Jauregui op Willem van Oranje, 18 maart 1582

Achter de Nieuwe Kerk

Affiche ‘Delftsche Slaolie’

Affiche ‘Delftsche Slaolie’

Affiche ‘Delftsche Slaolie’

Affiche ‘TokTok’

Anna

Armamentarium

Bekijk

Over ons

Bezoekadres

Op weg naar een nieuw museum

Blijf op de hoogte

Ga je akkoord met onze cookies?

De collectie

Sorteren op

'Gezigt op de trap, op welke Willem Ie werd doodgeschoten te Delft, den 10 July 1584'

'Guille de nassau'

'Platte Grond en Doorsneden der Oude en Nieuwe Vorstelijke Grafkelders met de daar staande lijken, in het koor van de Nieuwe Kerk te Delft'

'Prins Willem I. Vader des vaderlands'

'Vertrek van Z.D.H. Willem den Vijfden, Prins van Oranje Nassau enz. enz. enz. van Scheveningen na Engeland den 17de van Louwmaand 1795'

'Voorlezing der Acte van afzwering'

'Zijne laatste bede was aan zijn volk gewijd.'

Aangemeerde roeiboten

Aanslag van Jean de Jauregui op Willem van Oranje, 18 maart 1582

Achter de Nieuwe Kerk

Affiche ‘Delftsche Slaolie’

Affiche ‘Delftsche Slaolie’

Affiche ‘Delftsche Slaolie’

Affiche ‘TokTok’

Anna

Armamentarium

Bekijk

Over ons

Bezoekadres

Op weg naar een nieuw museum

Schrijf je in voor de nieuwsbrief

Blijf op de hoogte

Ga je akkoord met onze cookies?