Een rommelige tafel, een kat en een vegende vrouw. Is dit schilderij een willekeurig inkijkje in een 17de-eeuws huishouden? Zeker niet. Tijdgenoten van de schilder Cornelis de Man begrijpen direct dat elk detail een betekenis heeft.  

Pikante details en een dienstmeid

Prinsenhof delft homepage

Weet je al wanneer je ons museum gaat bezoeken? Je bestelt alvast eenvoudig je tickets online.

Koop je tickets alvast online

Kom nog één keer, voordat de deuren sluiten

Willem van Oranje

If you know when you will be visiting the museum, book your tickets now, online.

Book your tickets online

William the Silent

Strandbeesten van Theo Jansen vinden rustplaats in Kabeldistrict Delft

Johan Christiaan Grabijn

Interieur Nieuwe Kerk met het grafmonument van prins Willem van Oranje

Crispijn van de Passe (II)

Spotprent op Cromwell en de Engelsen in de Eerste Engelse Oorlog, 1652

Eduard Houbolt

Gezicht op Delft

Anoniem

Spotprent op de Eerste Engelse Oorlog, augustus 1652

De Porceleyne Fles - Royal Delft

Herman Sanders

Sandelfo beker

Hozan Zangana

XAUN komt voort uit gesprekken met jongeren die ondersteund worden door de sociaal-culturele instelling Can I Dream; een veilige gemeenschap die tieners en jongvolwassenen helpt hun talenten te ontwikkelen tijdens een kwetsbare periode in hun leven. Het beeld doet denken aan een schoot. De vorm verwijst naar de schoot van ouders en verzorgers: de liefdevolle en geduldige springplank voor de ontwikkeling van een kind.

XAUN / Droom

Jacob Willemsz. Delff (I)

Portret van Pieter van der Goes (1533-1590) op 54-jarige leeftijd, halffiguur, naar rechts, zittend op een stoel aan tafel waarop hand rust, met hoge zwarte hoed en een donker kostuum. Rechtsboven is het wapen van de familie Van der Goes

Portret van Pieter van der Goes (1533-1590)

Adolf le Comte

Kerkexterieur

De Porceleyne Fles

Jacobus Harlees

Het productassortiment van eigenaar Jacobus Harlees, die gedurende vijftien jaar (1771-1786) de leiding had over de fabriek1, bestond onder meer uit kaststellen en het hier afgebeelde type schotels. Voor de decoratie op dergelijk schotelgoed greep men terug op succesvolle motieven van weleer. De schotel toont drie oosterse figuren op een terras in een landschappelijke omgeving. Rechts is een pagodeachtig bouwwerk afgebeeld. 
1.De voorstelling is ontleend aan Delfts aardewerk uit de late zeventiende eeuw dat is beschilderd naar voorbeeld van het uit China geïmporteerde Overgangsporselein (1644-1662). Ook de kleuren blauw en mangaan werden overgenomen. 
2.Dit traditionele decor werd tot in de negentiende eeuw gebruikt door plateelbakkerij De Porceleyne Fles waarvan een 'P:C' met een flesje gemerkt bord getuigt.

onbekend

Delft. Oude Delft met Oude Kerk

Jaap Gidding

Johannes Theodora Maria Visser

Naast de traditionele bloem- en landschapsdecors van het Blauw-Delfts, was er ook ruimte voor nieuwe ontwerpen. Hiervoor werden decors ontworpen door schilders die werkzaam waren bij De Porceleyne Fles zoals Leon Senf, J.T.M Visser, W.D. Oosterloo. Ook verleende De Porceleyne Fles opdracht aan zelfstandig werkende kunstenaars. Vooral in de crisisjaren '30 van de vorige eeuw werd geëxperimenteerd met vernieuwde decors. Daarmee werd getracht een groter, artistiek bewust publiek te bereiken door de productie van minder traditionele vormen en decors in gang te zetten. De omzet van het Blauw-Delfts was immers drastisch gedaald. 
Eén van de kunstenaars die werd gevraagd decors te ontwerpen was Jaap Gidding. Kenmerkend voor zijn werk is de expressieve wijze van decoreren die bestaat uit grillige lijnen in combinatie met op de natuur geïnspireerde vormen. De meeste ontwerpen van Gidding zijn symmetrisch. Opvallend is de overeenkomst die de decors op het aardewerk vertonen met die op de vazen van glas en de gordijnstoffen van zijn hand. De Porceleyne Fles behaalde hiermee niet de beoogde verkoopresultaten en de ontwerpen van Gidding werden slechts in blauw en goud uitgevoerd. Toch werden in 1943 opnieuw enkele ontwerpen van Gidding in productie genomen. 
Behalve voor De Porceleyne Fles ontwierp Gidding omstreeks 1925/26 ook voor de Plateelbakkerij Zuid-Holland (PZH) en Regina, twee aardewerkfabrieken in Gouda. Voor de PZH maakte hij circa 40 decors in de Art Deco-stijl die vergeleken kunnen worden met zijn ontwerpen voor de Glasfabrieken in Leerdam waar hij in de periode 1916-1930 glas versierde. Nadat Gidding in eerste instantie bestaand glas versierde, ging hij over tot het versieren van glas naar eigen ontwerp. De glasmodellen waren vergelijkbaar met bijvoorbeeld het hier afgebeelde vaas uit 1933 voor De Porceleyne Fles. De vorm is slank, met een getrapte voet en een licht naar buitengebogen liprand. De versieringsmotieven op het glas en aardewerk vertonen onderlinge overeenkomsten in de grillige lijnen en abstracte naturalistische motieven. 
Het met standring uitgevoerde bord is beschilderd met het decor "Dolfijn". De voorstelling toont een golfachtig symmetrisch patroon dat wordt herhaald op de vertreding en de rand.

Bord 'Dolfijn'

Jan Luyken

Zacharias Chatelain, Amsterdam

Ondergang van de Spaanse Armada of Onoverwinnelijke vloot, tussen 31 juli en 12 augustus 1588. Zeeslag tussen de Spaanse en gecombineerde Engelse en Nederlandse vloten in het Kanaal. Op de voorgrond wordt een groot Spaans fregat beschoten door een klein Hollands schip met het vaandel van de stad Leiden, links een galei. 
 
onderschrift 'Vertooninge van de ontsachlyke Spaansche Krygs vloot, in den Jaare 1588'

'Vertooninge van de ontsachlyke Spaansche Krygs vloot, in den Jaare 1588'

Afgietsel van een beeld uit het grafmonument van Willem van Oranje

Willem Jacobsz. Delff

Adriaen van de Venne

Jan Pietersz. van de Venne

Portret van Maurits, prins van Oranje, staand in een interieur met commadostaf in rechterhand. Rechts een doorkijkje, mogelijk het interieur van de Ridderzaal. 
Onderschrift; Mauritius D.G. Princeps Auraïcæ; Comes Nassaviæ, Catzenellenbogiæ, Viandæ. Dietziæ, Lingæ, Mursiæ, Buijræ, [...]

Portret van Maurits, Prins van Oranje

Johannes Wierix

Portret van Willem Bloys van Treslong

Spotprent op de Engelsen, 1652

Adriaen Claesz. de Grebber

Twee zoutvaten met figuren met hoofdtooi

De schotel is gewelfd en heeft een standring en een centraal decor van rotsen met bloeiende planten. Langs de rand loopt een band met alternerende arcering met daarin vier ovale cartouches met een bloem. De half-bolvormige kommen hebben een standring en zijn op het plat gedecoreerd met een bloempje. Langs de binnenrand loopt een band met alternerende arcering met daarin vier ovale cartouches met een bloem. De buitenwand heeft een decor van rotsen met bloeiende planten.

Kroonzugtig voorspook van den Engelschen Geweldenaer, Olivier Kromwel. Levendigh vertoont binnen Londen, in het verbannen des Parlements, op den lesten van April, des Jaers 1653.

Arie (J.P.F.) Teeuwisse

Geertruyt van Oosten

'MATROOSEN VICTORIE. Opgedraagen aan de Franse en Spaanse Admiraals'

Model van een Karo Batak woonhuis, rumah nsangka manuk.

Model van een Karo Batak woonhuis, rumah nsangka manuk

Cornelis Jacobsz. Delff

Philips Jacobsz. van Steenwegen (Rotterdam)

Portret van Frederik Hendrik (1584-1647), kniestuk in harnas met geplooide kraag, naar links, blootshoofds. Staf in rechterhand en de linker op het degengevest. Op een tafeltje links de gevederde helm en een handschoen. Boven een gordijn 
 
Onderschrift 'Henrick Frederick gebooren Prince van Orangien, Grave van Nassau, / Catzenellebooge, Vianden, Dietz, Heere van S. Geertruydenberge, / Hooge ende Leege Zwaluwe, Naeldwyck, Hontsholredyck etc. / Generael vande Ruyteryeder Geuniverde Provincien.'

Portret van Frederik Hendrik (1584-1647)

cliché van het gemeentewapen van Delft voor afdrukken op omslag trouwboekje zoals in Delft gebruikt rond 1975.

Cornelis Visscher (II)

Pieter Soutman

Portret van Lodewijk van Boisot (1530 - 1576)

Michiel van Mierevelt

Portret van Amalia van Solms (1602 - 1675)

Jan Naezer

Cornelis van Kittensteyn

Willem Pietersz. Buytewech

Claes Jansz. Visscher II

'Triumph-wagen Uytbeeldende de voor-treffelijcke Deughden Vanden Doorluchtighen, Hoogh-wel-geboren Heere, Hoogh-loffelijcker Memorie WILHELMUS Prince van Orangien'

Bill Bogaarts

Zicht op Delft vanuit het noorden met links de fabriek van Calvé en rechts het Agnetapark

Jacobus Buys

Reinier Vinkeles

Cornelis Bogerts

Sterfbed van prins Maurits

J.C. Fool

Egyptische vrouw met kruik

Fa. H. Tollenaar

Philippe Dubuc

boîte nr. 5

J.R. Gaunt, London

Hendrick Goltzius

Portret van Jan van Duivenvoorde. Admiraal van Holland. In ovaal met randschrift; 6-regelig onderschrift, Latijn.

Portret van Jan van Duivenvoorde

Maquette van Stalhouderij Mater aan de Houttuinen

Stalhouderij Mater, Houttuinen

driehoekige vaas

De Grieksche A

Pieter Adriaensz. Kocx

Johanna van der Heul

De met standring uitgevoerde verdiepte schotel is aan de achterkant beschilderd met enkel toefje bloemen. Op de voorkant is bij het aanbrengen van de chinoiserie decoratie geen rekening gehouden met de overgang van het plat naar de rand. De voorstelling toont een tuinachtig landschap met vliegende vogels, bloemen en wolkmotieven. Links is een tafel afgebeeld met hierop een rechthoekige gevulde bloemenschaal. Naar Kangxi voorbeeld is de voorstelling gestoffeerd met een Lange Lijs en een springend Zotje. De rand van het bord is licht geakkouleerd.

De Leidse bevolking levert bloemen in voor de zieken

De Roos

De met standring uitgevoerde, verdiepte schotel heeft een licht geakkouleerde rand. De voorkant is in het plat beschilderd met een Kangxi-decor. Dit decor bestaat uit het mytische wezen Kylin en de vogel Fong-Hoang in een landschap. De overgang van het plat naar de rand wordt gemarkeerd door een band met vier fabelachtige dieren en vogels. Op d erand zijn zes cartouches met vlinders, gescheiden door bloemen.

Leon Senf

De grafisch kunstenaar Theo van Hoytema ontwierp slechts één jaar (1897-1898) voor De Porceleyne Fles. 
Hoe dit contact tot stand is gekomen, is onbekend. 
Mogelijk kreeg hij in de jaren tachtig opdracht gelegenheidsaardewerk te ontwerpen. 
Dit zou geleid kunnen hebben tot kennismaking met aardewerk en de fabriek. 
Het vroegst bekende stuk dat met zekerheid bij De Porceleyne Fles is vervaardigd en door Van Hoytema beschilderd, is een wandbord met vijf eenden. 
Het is bekend dat Van Hoytema in het totaal vijf ontwerpen heeft geleverd voor vazen. 
Drie vazen van deze groep, die deel uitmaakt van de collectie van de Gemeentemusea Delft, dragen het signatuur van Van Hoytema. 
Het vaasje met een muis doet denken aan de stijl van Van Hoytema, maar draagt evenwel het signatuur van Leon Senf. 
Van de gemerkte vaas met maraboes is de gesigneerde ontwerptekening bewaard gebleven. 
Daarop zijn de vogels licht bollend getekend, waardoor het lijkt alsof zij aan elkaar zijn gekleefd. 
Hieruit blijkt dat het motief is aangepast aan de vorm van de vaas. 
Dit gebeurde ook bij de andere exemplaren, zoals de langgerekte vaas met ooievaars. 
Bij alle ontwerpen valt op dat Van Hoytema zijn tekenstijl heeft weten te behouden.

Vaas met maraboes

Portret van Balthasar Gerards (1557 - 1584)

Het zonder standring uitgevoerde bord loopt aan de achterkant een weinig bol naar een vlak middendeel. De decoratie aan de voorkant is over de het hele oppervlak aangebracht en bestaat uit een aantal figuren gezeten rond een stenen tafel, wandelaars en bomen in een rotsachtig landschap. In de achtergrond zijn een aantal huizen en een kerk afgebeeld.

Hugo Kaagman

Het Moriaanshooft

Jacob Wemmersz. Hoppesteijn

Jannetge Claesdr. van Straten

Bord met op het plat in blauw beschilderd met een scène uit het leven van paus Leo X. 
Op de bovenrand zijn putti gezeten op vliegende vogels afgebeeld. In hun handen hebben zij een palmtak en een lauwerkrans. Zij zijn afgebeeld aan weerszijden van een wapen. Langs de onderste rand zijn twee vliegende putti afgebeeld met een tak in de ene hand en een schaal met rijkdommen in de andere. Hiertussen zijn medaillons met de Tudor roos afgebeeld. 
Het bord heeft geen standring en loopt aan de achterkant naar een vlak middendeel.

De Jubelflora wordt geopend

Het zonder standring uitgevoerde bord loopt aan de achterkant iets bol naar een vlak middendeel. Aan de voorkant is in het plat een medaillon afgebeeld met Chinese mythologische dieren (Kylin en Fong-Hoang in een landschap. Hieromheen is een band met vier compartimenten gestoffeerd met een vogel en verschillende fabeldieren. Op de rand zijn vijf cartouches met vlinders, gescheiden door servetwerk.

Bord met Kangxi-decor

Franz Ziegler

Blankwaardt & Schoonhoven

H.K.H. prinses Juliana

Van Kempen & Zn, Voorschoten

Delfts zwarte ('het wondere zwart van Delft') theepot met deksel, met chinoiserie decoratie. De ovale geribde theepot is aan beide zijden gedecoreerd met een medaillon in reliëf met een vogel op een tak en bloemen. De rest van de pot is versierd met acanthus bladeren en bloemen. De decoratie is aangebracht tegen een zwarte ondergrond. De pot is voorzien van een oorvormig handvat en een S-vormig gebogen tuit. Het licht gewelfde, geribde deksel is op dezelfde wijze beschilderd en heeft een geribde bolvormige knop.

Bolle knoop met aan een kant een oog om op kleding te bevestigen. 
 
Op bolle kant een geslagen decoratie van een exploderende granaat. 
(Wellicht werden deze knopen gebruikt bij het wapen van de Genie)

De fopkan is aan de bovenkant opengewerkt met een stervorm in een medaillon. In het centrum van de ster is een bloem. Op de bolle buik is een doorlopende chinoiserie voorstelling afgebeeld met een landschap gestoffeerd met vier Oosterse figuren. De kan is aan de bolle bovenrand voorzien van drie holle tuitjes en een hol voluutvormig oor. Ook het deksel is opengewerkt met een ster in een medaillon. Langs de rand is een band met bladeren geschilderd. Door aan één van de tuitjes te zuigen en de anderen dicht te houden, werkt het oor als een rietje en kan de drank worden opgedronken. Drinkspelletjes zijn in de 17de en 18de eeuw een populair tijdverdrijf./ The puzzle jug has got an pierced openwork neck and chinoiserie depiction with four Chinese figures in a landcape. The handle and upper rim are hollow and connected with each other. Bu sucking on one of the spouts and keeping the other ones closed, the handle works as a straw and the drink can be consumed. Drinking games were a popular pastime in the 17th and 18th century.

Fopkan met opengewerkte hals en een chinoiserie voorstelling met vier Chinese figuren in een landschap


Embleem, plat, opengewerkt, in de vorm van Sint Joris te paard met lans en de draak.

Cornelis Visscher (I)

Portret van Willem van Oranje (1533-1584) uit een serie die Michiel Jansz. van Mierevelt (1566-1641) schilderde in opdracht van de stad Delft. Oranje wordt afgebeeld als een waardige en wijze man, gekleed in een bontgevoerde tabbaard (een soort toga) met goudstiksel op de pronkmouwen. Schuin achter Oranje ligt op een tafel een briefje met een Griekse tekst die vertaald luidt: 'O Zeus, moge hij die deze ellende bracht u niet ontsnappen'. Dit is een verwijzing naar de moord op Oranje in 1584. Zeus was de god van het licht, de hemel en de bergtoppen en werd gezien als de vader van en heerser over goden en mensen. De verwijzing naar Zeus zorgt ervoor dat diens kwaliteiten afstralen op Willem van Oranje: een barmhartige heerser die de zwakken beschermt. 
In het midden rechts staat het volgende opschrift: 'Faciem huius ad principale Cornely de Visscher fecit M. a Miereveld'. Dit betekent dat een door Cornelis de Visscher (ca. 1520-1586) gemaakt portret Van Mierevelt tot voorbeeld diende. Het origineel van De Visscher is onbekend.

Portret van Willem van Oranje

De Metaale Pot

Lambertus Woutersz. van Eenhoorn

Margaretha Teckman

Een serie van acht borden met scenes uit de tabakshandel van de Hollandse tabakshandel uit de tweede helft van de zeventiende eeuw. Om het tafereel een toepasselijke tekst en een nummer en daar omheen een rijkversierde rand van bloem- en bladmotieven De acht borden maken deel uit van een serie van twaalf stuks, welke compleet aanwezig is in het Victoria and Albert Museum in Londen. Daar werden ze in 1907 aangeboden door J.H. Fitzhenry Esq. Deze borden zijn echter niet gesigneerd. De teksten wijken in onderdelen iets af. 
 
Tekst op dit met 7 genummerde bord: 
"Het goet verginij kruit, dùs net in d'evenaar Is voor de koopers en verkoopers openbaar".

'Het goet Verginij kruit dus Nett ind Evenaer Is Voor de Koopers En Verkoopers Openbaer'

Heinrich Giebel

Antonio Moro

Dit portret toont Willem van Oranje in 1555 op 22-jarige leeftijd, het jaar waarin Karel V het gezag over de Bourgondische erfenis overdraagt aan zijn zoon Filips. Oranje staat dan aan het begin van een veelbelovende carrière aan het Bourgondische hof. Na de erfenis van het Franse prinsdom Orange in 1544, behoort Oranje tot de hoogste adel in de Nederlanden. Deze hoge positie blijkt wanneer Filips hem in november 1555 benoemt tot lid van de Raad van State en verkiest tot Ridder in de orde van het Gulden Vlies. In 1559 benoemt Filips hem tot stadhouder van Holland en West-Friesland, Zeeland en Utrecht. Het schilderij toont Oranje als veldheer in een pronkharnas met zijn linkerhand op een toernooihelm. In zijn rechterhand houdt hij een commandostaf.

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

Maison van Wielik (Den Haag)

Knoop, zwart, met strikvormig lintje, blauw/wit/oranje. Lintje is met zwart garen aan knoop bevestigd. 
 
Op de onderkant staat 'Maison van Wielik La Haye'

Een serie van acht borden met scenes uit de tabakshandel van de Hollandse tabakshandel uit de tweede helft van de zeventiende eeuw. Om het tafereel een toepasselijke tekst en een nummer en daar omheen een rijkversierde rand van bloem- en bladmotieven De acht borden maken deel uit van een serie van twaalf stuks, welke compleet aanwezig is in het Victoria and Albert Museum in Londen. Daar werden ze in 1907 aangeboden door J.H. Fitzhenry Esq. Deze borden zijn echter niet gesigneerd. De teksten wijken in onderdelen iets af. 
 
 
Tekst op dit met 12 genummerde bord: 
"De drank van suivre thee die wij hier warm genieten 
moet vrienden van de koop vermaaklijk overschieten"

'De dranck Van Suijvere tee die Wij Hier Warm genieten Moet Vrienden Vande koop 
Vermaeckelijck OverSchijeten'

Knoop / pin, zilverkleurig. Uit achterkant steken 2 metalen pinnen uit, die gebruikt kunnen worden om het object op kleding te bevestigen. 
 
De licht gebolde voorkant draagt een staande gekroonde leeuw, met zwaard, op een mat aandoende achtergrond. De zijkant van het object is niet gematteerd.

Adrianus Kocx

Rechthoekige theebus, met rond schroefdeksel, is gedecoreerd met een chinoiserie voorstelling van twee vrouwen naast een pot met plant en voor een hek. Op de zijkanten is een medaillon gestoffeerd met een figuur op een paard. Hieromheen en op de schouders zijn asters in wit uitgespaard. Deze zijn ook terug te vinden op het deksel.

Rechthoekige theebus met een chinoiserie voorstelling van twee Chinese dames bij een hek


De rechthoekige theebus is voorzien van een rond schroefdeksel. Op de vier zijden zijn vrouwelijke figuren met verschillende achtergronden afgebeeld. Op de schouders zijn bloemen uitgespaard. Bovenop het deksel is een spelend kindje geschilderd.

Thomas van der Wilt

Adriaan van der Goes (20-09-1649-Delft-25-3-1721) is de zoon van Andries van der Goes en Machteld Doublet, Heer van Naters, Pancrasgors en Natendale, Gecommitteerde van de Raad van Holland. Verder was hij Vroedschap van Delft in 1679, Schepen in 1687, Burgemeester in 1702, Heemraad Delfland in 1715, bewindhebber VOC in 1704 (7-4-1704-25-1-1721) Hij huwde in 1679 met Maria Dulcia Spiering. 
 
De familie van der Goes leverde in de twee eeuwen dat de V.O.C. bestond, vier van de in het totaal van zevenenzeventig bewindhebbers. Adriaan van der Goes combineerde zijn V.O.C. functie met vele bestuurlijke ambten. Naast bovengenoemde functies was hij ook vertegenwoordiger van Delft in de Staten van Holland en afgevaardigde voor de Staten Generaal.

Portret van mr. Adriaan Andriesz. van der Goes (1649-1721)


Diana van Hal

Blue print III donkerblauw (III) over lichtblauw (II) over geel (I)

Jan Caspar Philips

Reinier Boitet

Portret van Petrus Gribius

Leonaert Bramer

Safan leest uit de wet voor aan koning Josia

Cornelis van Dijck

zilveren bokaal met deksel; Met ronde voet, de lage koepelvormige voet met berenklauw, in het bovenste gedeelte trosjes druiven en wijnstokken, de stengel met 2 knoppen erboven, kegelvormige beker met bladeren en een gemodelleerde omranding. Namen die op de beker staan: F:N:vandenBorn; P:T:V:Berkhout; A:V:Vredenburch; C:VanderGoes; A:H:VanderDussen; H:tBriell; R:VanderBurch; A:V:Bleiswijk; C:F:; W:V:Schuylenburch; A:VanHoogeveen; A:VanderGoes; C:V:D:Broeck, de deksel is gedecoreerd met trosjes druiven en wijnstokken, inscriptie QUOD BONUM FELIX FAUSTUMQUE SIT NOBIS ET NOSTRIS-Ao MDCCXXXII (MOGE HET GOED EN GELUKKIG AFLOPEN VOOR ONS EN DE ONZEN - ANNO 1732), in het midden een bijenkorf met bloemknoppen en trosjes druiven.

Alida Catharina van Kinschot

Vaandel van het Infanterie Regiment van Kinschot

Jan Snoeck

Koninklijke Begeer [Voorschoten]

Voorzijde; Deze verbeeldt een slagmachine welke een wezenlijk element vormt in de fabricage te Delft. De beeldhouwer werd hiertoe geïnspireerd door een deel van een dergelijke machine. De jaartallen 1913-1963 geven het stichtingsjaar en het jubileumjaar aan. 
Keerzijde: De plastische vormen op deze zijde verbeelden het materiaal-onderzoek en de inventie, alsmede het bedrijf te Alblasserdam. De er op voorkomende symbolen zijn ontleend aan de stootspanningsgenerator met bollenvonkbrug en aan de gietpan uit het staalbedrijf te Alblasserdam. 
 
In blauw doosje

herinneringspenning 50 jaar N.V. Nederlandsche Kabelfabrieken

Jacobus Anthonie Meessen

Babi (varkens) chinees

Oude compagniessabel, gevonden in omgeving Pasuruan, Oost Java. 
Op kling staat VOC. Greep is in de vorm van gestileerde leeuwenfiguur.

Gregorius van den Toorn II

Cachet met gegraveerd geometrisch ornament en zegel van de familie Graswinckel. Het schild in rococo-vorm, gekroond en geflankeerd door blad- en bloemwerk.

Cachet van de Familie van Graswinckel

Maquette Zuidpoort

De Witte Ster

De schotel is aan de achterkant voorzien van een standring en versierd met drie concentrische cirkels waarvan twee op de wand. Aan de voorkant is in het midden van het plat een bloem op een grondje weergegeven, omgeven door een band van lotusvormige panelen met bloemen. Op de rand is eenzelfde fries afgebeeld. Beide friezen worden aan de bovenkant begrensd door een band van servetwerk. De rand van de schotel is licht geakkouleerd.

(kast?)nummer in de vorm van een drie, koperkleurig, met 2 uitstekende oogjes aan achterkant voor het bevestigen.

Het zonder standring uitgevoerde bord loopt aan de achterkant een weinig bol naar een vlak middendeel. Op het plat aan de voorzijde is een wezen afgebeeld dat zaait op een akker. Naast de akker zitten figuren tegen een rots en onder een boom. In de achtergrond zijn huizen en een kerktoren te zien. Op de rand zijn putti afgebeeld met fruit. 
Mythologisch?

Henk Molenaar

'number six'

Deze bokaal werd door het College van Diakenen in 1848 in gebruik genomen en was een geschenk van de toen in functie zijnde diakenen. Hun namen staan onder het voetstuk gegraveerd. De bokaal was (en is) eigendom van het dienstdoende college van diakenen en werd steeds bewaard door de broeder waar de eerstvolgende vergadering zou worden gehouden. Voorheen ging deze beker aan het einde van de vergadering rond voor de afscheidsdronk.

bokaal toegewijd aan vriendschap en broedertrouw

Richard Roland Holst

NV De Sphinx v/h Petrus Regout & Co

Nederlandsche Oliefabriek 

NOF vleesschaaltje

Met familiewapens van Jasper van Kinschot (1553-1603) en zijn vrouw Josina Pijll (1562-1601) 
 
Jasper van Kinschot was raadsheer in het Hof van Brabant, thesaurier-generaal van prins Maurits, executeur erfenis van prins Willem van Oranje en raad in de souvereine leenhove van Brabant. Hij kwam in 1590 met zijn vrouw, met wie hij in 1578 trouwde in Bergen op Zoom, naar Den Haag. Twee jaar later, in 1592 woonde het gezin in het huis van Bronckhorst in de Korte Nobelstraat aan de noordzijde. In 1596 kocht hij Lange Vijverberg nr. 11. Rondom de wapens is de lijfspreuk van Van Kinschot weergegeven: Virtute et Constantia/Vertu et Constance/Geduerighe deucht verwint. 
Hierboven zijn drie scènes uit het apocriefe verhaal Susanna en de Oudsten afgebeeld (de badende Susanna, de berechting van Susanna en de bestraffing van de twee Oudsten) 
 
(http://www.thuisinbrabant.nl/personen/k/kinschot,-jasper-van) 
Jasper van Kinschot werd geboren op 15 oktober 1552 in Turnhout, in het toen nog ongedeel­de Brabant, als zoon van Zeger van Kinschot en Josine Roe(lo)fs. Op 20 september 1578 huwde hij in de Grote Kerk van Bergen op Zoom Josina Pijll, dochter van Nicolaas Pijll en Cornelia Boulijn. Zij was geboren op 25 januari 1562 op kasteel Wouw bij Roosendaal. Het echtpaar kreeg veertien kinderen van wie er slechts zeven de volwassen leeftijd bereikten. Na het overlijden van zijn echtgenote op 11 december 1601 hertrouwde Jasper op 17 augustus 1603 te Vlissingen met Maria de Chantraines dict Broucqsault. Uit dit huwelijk werd postuum een dochtertje geboren, dat echter na enkele maanden overleed. Jasper van Kinschot overleed op 11 december 1603 te 's-Gravenhage. 
 
In zijn prille jeugd genoot Jasper in de vrijheid Turnhout onderwijs, waarbij Latijn en Grieks, maar ook muziek en orgel- en clavecimbelspel deel uitmaakten van het programma. In 1567 ging hij naar de Universiteit van Keulen, alwaar hij bij de Jezuïeten verbleef. Nog voordat hij zijn studie voltooid had, kwam er in 1570 een bevel van Filips II aan alle onderdanen die aan vreemde universiteiten studeerden, deze te verlaten en te gaan studeren in de Universitey­ten sijner subjectie oft tot Romen. Met dispensatie van Alva bleef Jasper te Keulen tot hij baccalaurus artium was. In Dowaai behaalde hij op 20 maart 1571 de titel doctor artium. Hij bleef daar nog enkele maanden langer om de françoische tale te leren, waarna hij in augustus 1571 in Leuven rechten ging studeren. Als baccalaurus iuris ging hij tenslotte in 1574 naar Brussel om de juridische praktijk te leren. 
 
Zijn praktijkjaren begon hij te Brussel als klerk bij mr Willem van Winde, bij wie hij ook in de kost ging. Vervolgens ging hij in de leer bij zijn neef, advocaat mr Hendrick van Kinschot. Toen de functie van griffier van de Raad en Rekenkamer en het Leenhof van de Markiezen van Bergen op Zoom vacant kwam, solliciteerde Jasper hiernaar. Dat hij die functie ook daadwerkelijk kreeg, behoeft geen verbazing te wekken; de baanderheer van Merode, die namens zijn dochter Margaretha, markiezin van Bergen op Zoom, dit ambt mocht begeven, werd door Hendrick van Kinschot in al zijn zaken bijgestaan. Ongetwijfeld heeft deze laatste zijn neef aanbevolen. Na zijn aanstelling, op 8 juli 1577, vestigde Jasper zich te Bergen op Zoom bij Jan de Sage, kanunnik en deken der Grote Kerk. Hiermee begon zijn zelfstandige loopbaan én zijn betekenis voor het noorden van Brabant. Zowel in zijn persoonlijk leven als in zijn carrière ging het Jasper in deze jaren voor de wind; hij 'vrijde' en huwde vervolgens jonkvrouwe Josina Pijll, wier vader Nicolaas raad en commies van de markies van Bergen op Zoom was. 
 
In 1581 werd Jasper raad en stadhouder van de lenen van Bergen op Zoom. Spoedig echter kwamen er problemen wegens de Spaansgezindheid van de markies: in 1582 werden zijn goederen door de Staten van Brabant aan de prins van Oranje gegeven. Voor Jasper van Kinschot had deze maatregel het einde van zijn carrière kunnen betekenen. Hij ging echter over in dienst van Willem van Oranje in zijn oude functie van griffier (25 januari 1583) en kreeg korte tijd later tevens de functie van rentmeester-generaal van het Huis van Bergen op Zoom. 
 
Of hierbij van een bewuste verandering van loyaliteit -en wellicht ook van godsdienst- sprake was, blijkt niet uit Jaspers aantekeningen. Ook bleek bij deze gelegenheid dat Willem van Oranje gemakkelijk de functionarissen van zijn Spaansgezinde voorganger -ook Jaspers schoonvader Nicolaas Pijll kwam in dienst van Oranje- overnam. Had hij wellicht gebrek aan geschoolde functionarissen? Eén ding is zeker: Van Kinschot heeft, evenals zijn schoonvader, het vertrouwen van de Oranjes niet beschaamd. Dit moge blijken uit zijn verdere carrière en uit de gegevens die we bezitten over hem en zijn gezin. 
 
Al kort na zijn indiensttreden bij Oranje, werd Jasper samen met zijn schoonvader naar Antwerpen ontboden, waar zij het verzoek kregen orde op zaken te stellen in de financiën van de Oranjes. Enige tijd later werd hij, wegens het overlijden van griffier Johan Baptista Vogelsanck, tevens benoemd tot griffier van Willem van Oranje. Op last van deze laatste ging hij, aangezien Steenbergen in augustus 1583 door de vijand was ingenomen, met zijn schoon­vader en met een ingenieur naar de Ruigenhil om deze plaats te versterken en te omwallen. Deze voor Jasper waarschijnlijk zeer buitenissige opdracht schijnt hij bijzonder goed volbracht te hebben. De plaats, die later 'Willemstad' genoemd werd, eerde hem met een jaarlijks pensioen en met het peetvaderschap over één van zijn kinderen. Met zijn griffier­schap in dienst van Willem van Oranje blijkt hij eveneens het griffierschap van het huis van Buren bekleed te hebben, in dienst van Willem van Oranjes dochter Maria. In 1587 legde hij deze functie, wegens de andere drukke werkzaamheden, neer. 
 
In 1586 kreeg Maurits van Leicester toestemming in het markiezaat van Bergen op Zoom een voorziening te treffen op justitieel gebied voor die zaken waarvoor men op de Raad van Brabant te Brussel was aangewezen. Deze zaken werden vanaf die tijd behartigd door enkele door Maurits benoemde deskundigen alsmede door de leden van Maurits' eigen raad. We zien in de stukken van deze voorloper van de Raad van Brabant te 's-Gravenhage ook de naam van Jasper van Kinschot voorkomen. In september 1591, toen de Raad van Brabant te 's-Gravenhage werd opgericht, werd Jasper tot raad in dit college benoemd, terwijl hij tevens zijn functies voor prins Maurits bleef vervullen. 
 
De band die Jasper met de Oranjes had gekregen, blijkt ook uit het feit dat diverse leden van dit huis peetvader of peetmoeder van kinderen van Jasper waren. Zo was Maria van Nassau in 1589 peet van Maria van Kinschot, Maurits in 1590 van zijn naamgenoot Van Kinschot, Emilia van Nassau, zuster van Maurits, van een gelijknamig Kinschot-dochtertje in 1593 en tenslotte Louise de Coligny van Lodewijck van Kinschot in 1595. 
 
Nergens vermeldt Jasper in zijn autobiografische aantekeningen iets over zijn geloofsovertui­ging, maar mede uit bovenstaande gegevens mogen we afleiden dat hij in de jaren tachtig van de zestiende eeuw is overgegaan tot het calvinisme. 
 
Zijn Brabantse geboorte was voor zijn aanstelling in de Raad van Brabant een vereiste. Zijn collega-raadsheren waren -aanvankelijk vrijwel zonder uitzondering- geboren Brabanders. Zijn kinderen vonden hun huwelijkspartners echter ook onder de leden van Hollandse en Zeeuwse aanzienlijke families. 
 
Jasper van Kinschot, wiens lijfspreuk 'Virtute et Constantia' was, ofwel 'Geduerighe deucht verwint' was, werd aldus de stamvader van een Noordnederlandse protestantse tak van de familie Van Kinschot. 
 
Bronnen 
 
Algemeen Rijksarchief 's-Gravenhage, Familie-archief Van Kinschot, Autobiografische aantekeningen van Jasper van Kinschot (diverse handschriften). 
 
Molhuijsen P., en Kossman, F. (red.), Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek, deel 10, Leiden, 1937. 
 
Van Kinschot, C., Genealogie van het Geslacht van Schooten, later genoemd: (van) Schoyte (België) en Van Kinschot (België en Nederland), Tiel, 1910-1912. 
 
Dit artikel verscheen eerder in: J. van Oudheusden e.a. (red.), Brabantse biografieën. Levensbeschrijvingen van bekende en onbekende Noordbrabanders. Deel 1, Amsterdam/Meppel, 1992. 
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 
 
Mr Jasper van Kinschot (eerst Caspar), raadsheer in het Hof van Brabant, thesaurier-generaal van Prins Maurits, executeur erfenis Prins Willem van Oranje, raad in de souvereine leenhove van Brabant 
Leefde van 15 oktober 1553 tot 1603 
·	Studeerde in Keulen rechtsgeleerdheid, vervolgens in Douay en bij de praktijk in Brussel van Hendrik van Kinschot; 
·	Bekeerde zich tot het protestantisme; kreeg 16 kinderen 
·	In 1583 werd hij Lid van de Raad van Willem van Oranje en Griffier van zijn domeinen van Nassau en van Buren 
In de winter van 1583 volgde hij Willem van Oranje naar Dordrecht en in mei 1584 naar Delft, alwaar Willem op 10 juli werd vermoord. Snel werd Jasper van Kinschot door de Staten van Holland benoemd tot Thesaurier van Prins Maurits die toen nog minderjarig was en tot griffier van de provisionele administratie van de successie van de huizen van Nassau en Buuren. Hij hield een persoonlijk gezinsboekje bij, waardoor heel wat aardige gegevens over hem en zijn gezin bekend zijn en waardoor de familierelaties duidelijk worden en eigenlijk ook bewezen worden. 
Jasper van Kinschot werd in 1593 eigenaar van een huis, een klein huis, een schuur, een boogaard en bos te Oosterhout, tezamen groot vier bunder en werd genoemd: de Blauwe Camer. Jasper maakte zich verdienstelijk voor de Oosterhoutse bevolking door interventies bij Prins Maurits, de Staten van Brabant en de Raad van State. Het dorpsbestuur verleende hem daarom in 1593 twaalf jaar vrijdom van alle dorpslasten voor zijn huis. Jaspers zoon Lodewijk verkocht de bezitting in 1627 aan Adriaan Verelst, commies-generaal van de domeinen van de prins van Oranje. In 1645 werd de Blauwe Camer eigendom van de Norbertinessen van St. Catharinadal, die het nog in bezit hadden in 1960. 
Jasper kwam in 1590 naar Den Haag en woonde in 1592 in het huis van Bronckhorst in de korte Nobelstraat aan de noordzijde. Hij kocht in 1596 Lange Vijverberg nummer 11, het Hof van Culemborg. Daar woonde hij in ieder geval in 1601. Dit huis werd door de erven verkocht in 1620 aan de Graaf van Culemborg. In de 18de eeuw kreeg het huis een ander front. 
Bij het overlijden van Josina Pijll in 1601, kwamen de prinsen in het huis aan de Lange Vijverberg 11 en waren vergezeld van de graven Willem, Ernst en Jan-Ernst van Nassau. Bij de ziekte van zijn vrouw had Jasper een tiental doctoren, enige zeer bekwame chirurgijns en zelfs twee paracelsisten of quacksalvers aan haar ziekbed geroepen. De gehele Vijverberg was na het overlijden in rouw. Prins Maurits was apart voor de uitvaart uit Brabant naar Den Haag teruggekomen met andere graven van Nassau . 
 Jasper speelde verder een grote rol in de opzet en aanpassingen van Willemstad (NBr.),de stichting van het dorp Fijnaart en van Lennep laat hem in zijn werk “de stiefzoon” optreden naast Prins Maurits.

Tafellaken met de familiewapens van Jasper van Kinschot (1553-1603) en zijn vrouw Josina Pijll (1562-1601)

Schotel gedecoreerd met een theeboom. De achterkant van het zonder standring uitgevoerde bord loopt een weinig bol naar het vlakke middendeel en is beschilderd met drie concentrische cirkels. Aan de voorkant is een bloeiende boom voor een hek afgebeeld. De rand is versierd met puntige florale motieven afgewisseld met medaillons met gestileerde bloemen.

Maquette Oude Jan

Objectgegevens

Heb je een opmerking?

Duik in onze collectie

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

Bekijk

Over ons

Bezoekadres

Op weg naar een nieuw museum

Blijf op de hoogte

Ga je akkoord met onze cookies?

Maquette Oude Jan

Objectgegevens

Heb je een opmerking?

Duik in onze collectie

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

Bekijk

Over ons

Bezoekadres

Op weg naar een nieuw museum

Schrijf je in voor de nieuwsbrief

Blijf op de hoogte

Ga je akkoord met onze cookies?