Het museum is tijdelijk gesloten voor verbouwing en venieuwing

Plan je bezoek

Johannes Lutma (I)

John Osborne

Ovaalvormig medaillon met een halfportret van Amalia van Solms

Medaillonportret van Amalia van Solms

If you know when you will be visiting the museum, book your tickets now, online.

Book your tickets online

William the Silent

In februari 2024 heeft de gemeenteraad van Delft het definitieve akkoord gegeven op de verbouwings- en vernieuwingsplannen van ons museum. De deuren zijn op 5 januari 2025 gesloten. We zijn nu echt gestart met de verbouwing. Graag lichten we de grote veranderingen die het historische monument binnen én buiten zal ondergaan toe.

Bouwen aan een nieuw Museum Prinsenhof Delft

Verbouwing & vernieuwing

Anoniem

'Stadhuis te Delft voor den brand van 4 februari 1618'

Bokaal Delftsche schutterij

Prinsenhof delft homepage

Jan Schoonhoven

'Jezus en Petrus op de zee wandelende'

'Landschap (naar Dix)'

Peter Paul Rubens

Het doek verbeeldt een afschuwelijk tafereel. Te zien is koning Salomon, die moet beslissen van wie het kind is dat schreeuwend op z'n kop aan een been door een soldaat wordt vastgehouden, terwijl deze een zwaard in de aanslag houdt. Een andere baby ligt al dood op de grond. Twee moeders claimen het kind dat wordt vastgehouden. De echte moeder probeert nu met alle macht Salomon er van te weerhouden het jongetje te doorklieven. Alleen de echte moeder zal het niet zover laten komen om haar zoon te offeren. Daarmee is voor Salomon duidelijk wie de echte moeder is. 
 
tekst op de lijst: ex dono nobilissimi et generossimi domini henricici a bleyswyck ewaldi fily delphensium civitatis saepius consulis et reipublicae senatoris. ao 1703

De rechtspraak van Salomon

Museum Prinsenhof Delft gaat verbouwen en vernieuwen. We openen ons monumentale klooster voor de wereld. Iedereen is welkom. Vanaf 2027 kom je het museum binnen via de heringerichte Prinsentuin en de uitnodigende en centrale entree in het hart van het voormalige kloostercomplex. Daar tref je een compleet gerestaureerd museum dat toegankelijk en duurzaam is. Met mooie, goed geklimatiseerde museumzalen waar het daglicht door openstaande luiken en ramen naar binnen valt. Het museum opent zich naar de stad.

Steun het museum

'De zonen van Seth'

Miniatuur in de vorm van een West-Sumatraanse moskee, mesjid

R70-56

Reliëf van vijf horizontaal uitstekende, onder elkaar geplaatste stroken.

R81-13

Tien horizontale rijen, bestaande uit elk vier witte vierkante 'panelen', dakpansgewijs onder elkaar geplaatst.

R84-4

Relief van de verdediging van de Nederlandse maagd. De Nederlandse leeuw en Willem van Oranje verdedigen haar tegen de hertog van Alva (links) en don Luis de Requesens y Zuniga (rechts). In het midden staat Don Juan van Oostenrijk voor het hek, een halfbroer van Filips. Alle zijn landvoogd over de Nederlanden geweest en hebben geprobeerd de opstand neer te slaan.

De verdediging van de Nederlandse maagd

François Spiering

Karel van Mander (II)

De zoon van Karel van Mander de Oude, de schrijver der schilderlevens, kwam in 1608 bij Spiering als ontwerper in dienst. Hij ontwerpt de voorstellingen die tot de beroemdste uit Spierings atelier behoren, zoals de Scipio-tapijten. Er zijn diverse series vervaardigd met de geschiedenis van de Romeinse veldheer Scipio. Dit tapijt toont het moment dat de Carthaagse gezanten met Scipio onderhandelen over de belegering van de stad, 202 voor Chr. 
 
Dit wandtapijt laat de episode zien uit de geschiedenis van Scipio Africanus, waarin de stad Carthago zich aan hem overgeeft. Links zit Scipio op een met een kussen bedekte rotsrand, omgeven door zijn krijgslieden. Rechts knielen de met zware tulbanden bedekte hoogwaardigheidsbekleders van de stad. Een bos vormt voor beide groepen de achtergrond. Tussen de boomgroepen door zijn de vage omtrekken van gebouwen te zien met in de vlakte ervoor ruiters die al vechtend voetvolk voortjagen. Het geheel is omgeven door een brede boord, gevuld met ranken van bloemen, vruchten en vogels. In de hoeken zijn de ronde medaillons. De bovenste twee gevuld met oorlogssymbolen, onderaan een van het paard geworpen krijger. Onderaan komt in de smalle lijst tussen het tafereel en de onderboord de signatuur voor: Franciscus Spieringius fecit

De overgave van Carthago

De Porceleyne Schotel

Jan Pennis sr

Plastiek in de vorm van een doedelzakspeler gekleed in een groene buis, een blauwe broek en gele klompen. Op zijn hoofd heeft hij een zwarte hoed met opstaande rand. Hij bespeelt een gele doedelzak en zit op een witte ton die is geplaatst op een mangaankleurige rotsachtige ondergrond.

Plastiek in de vorm van een doedelzakspeler


Plastiek in de vorm van een paard

Johannes van Duijn

Trijntje van Duijn-Kampen

Terrine in de vorm van een liggend hert met geheven kop, op een groen grondje met gele rand. Het houten gewei is uitneembaar.

De Grieksche A

Jacobus Halder

Ovaalvormige, gedekselde botervloot of terrine met deksel en onderschotel in rococostijl, gedecoreerd met Chinese landschapjes met pagodes.

Botervloot

Cornelis van Dijck

Écuelle met het familiewapen Van Steelandt uit Den Haag

De Witte Ster

Albertus Kiell

Deze snoek is een ware blikvanger op een gedekte tafel. Dat is ook zeker de bedoeling van de Delftse plateelbakkers, die deze terrines maken volgens de mode. In de 17de en 18de eeuw wordt dineren steeds belangrijker en worden er bijzondere objecten van keramiek ontworpen die er levensecht uitzien. Naast lekker eten worden de gasten aan tafel ook getrakteerd op spektakel in de vorm van bijzondere objecten. In dit type terrine worden doorgaans pasteien geserveerd, in dit geval waarschijnlijk een visgerecht. 
 
This pike is a truly eye-catching piece of tableware. And that was certainly the intention of the Delft potters who made such fashionable tureens. In the 17th and 18th centuries, fine dining became ever more socially important and amazing, true-to-life ceramics were made to adorn the table. In addition to fine cuisine, guests were offered spectacle in the shape of extraordinary objects. Tureens of this type were generally used to serve pasties, in this case probably made of fish.

Snoekvormige terrine met deksel en onderschotel

onbekend

Stel terrines

De ovale terrine is convex-conisch van vorm en heeft een standring en twee gewelfde grepen. Het ovale deksel is gewelfd en heeft een verdikte rand en een knop met pijnappeldecor. De terrine heeft twee decors van rivierlandschappen met bergen, rotsen, bomen, huizen, een pagode, bootjes en vaandels. De grepen zijn aan de bovenzijde gedecoreerd met gestileerde wolken. Het deksel heeft vier decors van bloemen met rankwerk. Op de dekselrand loopt een band met bloemvormig servetwerk.

Terrine

De pot is gedrukt buidelvormig en heeft een convex-conische voet. Het deksel is gedrukt klokvormig en heeft een gegolfde rand en een omgekeerd buidelvormige knop. De pot heeft op de voet een band met bloemvormig servetwerk. De buik heeft afwisselende decors van bloemen met rankwerk, en een rivierlandschap met bergen, bomen, rotsen, huizen, een pagode, een hekje en een bootje met een oosterse figuur. De decors zijn van elkaar gescheiden door twee gelobde vakken. Het deksel heeft twee geaccoleerde cirkels in reliëf met daarbinnen vier kwart-cirkelvormige cartouches met bloemenranken. Boven de rand bevindt zich een band met bloemvormig servetwerk. De knop is gedecoreerd met een ster.

Terrine in de vorm van een liggend schaap met bloemenkrans om zijn nek en rug.

Ronde terrine met twee brede oren, met inwendig een zeefje. 
Aan weerszijden een identieke voorstelling van een aan tafel zittende dame (met fontange kapsel) en heer die drinken, gesitueerd in rotsachtig landschap aan rivier of meer met links en rechts een zeilschip. Op beide oren krulwerk. 
in het plat de letter 'A' of 'D'

De Porceleyne Fles - Royal Delft

Opvallend bij deze terrine zijn de Hollandse waterlandschappen en het opschrift 'De Porceleyne Fles'.

De Klaauw

De terrine is voorzien van twee panelen waarbinnen een chinoiserie decoratie van twee oosterse figuren in een landschap (dezelfde voorstelling is terug te vinden op het plat van de bij de terrine behorende onderschotel). De panelen worden onderling gescheiden door gemarmerde randen. 
De gewelfde deksel is voorzien van druivenbladeren en een druiventros als handvat. 
Op de krulvormige handvaten sporen van gouden hoogsels (koud vergulding). 
De vorm van de terrine is Europees en mogelijk naar een zilveren voorbeeld gemodelleerd.

Terrine met deksel



Terrines gemodelleerd als eend en beschilderd met een verenkleed

De Metaale Pot

Lambertus Woutersz. van Eenhoorn

Margaretha Teckman

Een serie van acht borden met scenes uit de tabakshandel van de Hollandse tabakshandel uit de tweede helft van de zeventiende eeuw. Om het tafereel een toepasselijke tekst en een nummer en daar omheen een rijkversierde rand van bloem- en bladmotieven De acht borden maken deel uit van een serie van twaalf stuks, welke compleet aanwezig is in het Victoria and Albert Museum in Londen. Daar werden ze in 1907 aangeboden door J.H. Fitzhenry Esq. Deze borden zijn echter niet gesigneerd. De teksten wijken in onderdelen iets af. 
 
 
Tekst op dit met 12 genummerde bord: 
"De drank van suivre thee die wij hier warm genieten 
moet vrienden van de koop vermaaklijk overschieten"

'De dranck Van Suijvere tee die Wij Hier Warm genieten Moet Vrienden Vande koop 
Vermaeckelijck OverSchijeten'

Een serie van acht borden met scenes uit de tabakshandel van de Hollandse tabakshandel uit de tweede helft van de zeventiende eeuw. Om het tafereel een toepasselijke tekst en een nummer en daar omheen een rijkversierde rand van bloem- en bladmotieven De acht borden maken deel uit van een serie van twaalf stuks, welke compleet aanwezig is in het Victoria and Albert Museum in Londen. Daar werden ze in 1907 aangeboden door J.H. Fitzhenry Esq. Deze borden zijn echter niet gesigneerd. De teksten wijken in onderdelen iets af. 
 
 
Tekst op dit met 2 genummerde bord: 
"De Maas-stroom levert in en uyt veel noodge waar 
aan 't scheeprijk Rotterdam, dit 's elk een openbaar"

'De Maes Stroom Levert In En uit Veelderhande Waer Aen t Scheep Rijck Rotterdam dit Elck Een Openbaer'

Jan van Lijnschooten

Bekervaas met trompetvormige hals en een in reliëf uitgevoerde cartouche waarbinnen een op een soort rots weergegeven bloeiende tak.

Bekervaas

Een serie van acht borden met scenes uit de tabakshandel van de Hollandse tabakshandel uit de tweede helft van de zeventiende eeuw. Om het tafereel een toepasselijke tekst en een nummer en daar omheen een rijkversierde rand van bloem- en bladmotieven De acht borden maken deel uit van een serie van twaalf stuks, welke compleet aanwezig is in het Victoria and Albert Museum in Londen. Daar werden ze in 1907 aangeboden door J.H. Fitzhenry Esq. Deze borden zijn echter niet gesigneerd. De teksten wijken in onderdelen iets af. 
 
Tekst op dit met 7 genummerde bord: 
"Het goet verginij kruit, dùs net in d'evenaar Is voor de koopers en verkoopers openbaar".

'Het goet Verginij kruit dus Nett ind Evenaer Is Voor de Koopers En Verkoopers Openbaer'

Een serie van acht borden met scenes uit de tabakshandel van de Hollandse tabakshandel uit de tweede helft van de zeventiende eeuw. Om het tafereel een toepasselijke tekst en een nummer en daar omheen een rijkversierde rand van bloem- en bladmotieven De acht borden maken deel uit van een serie van twaalf stuks, welke compleet aanwezig is in het Victoria and Albert Museum in Londen. Daar werden ze in 1907 aangeboden door J.H. Fitzhenry Esq. Deze borden zijn echter niet gesigneerd. De teksten wijken in onderdelen iets af. 
 
Tekst op dit met 10 genummerde bord: 
"Hier wort door Arrebeyt den grooten handel klein 
't vertieren onder 't volk maakt slordigh goetje rein"

'Hier Wordt door Arbeijt den grooten Handel kleijn Tvertieren Onder t volck Maeckt Slordigh goetie Rein'

Een serie van acht borden met scenes uit de tabakshandel van de Hollandse tabakshandel uit de tweede helft van de zeventiende eeuw. Om het tafereel een toepasselijke tekst en een nummer en daar omheen een rijkversierde rand van bloem- en bladmotieven De acht borden maken deel uit van een serie van twaalf stuks, welke compleet aanwezig is in het Victoria and Albert Museum in Londen. Daar werden ze in 1907 aangeboden door J.H. Fitzhenry Esq. Deze borden zijn echter niet gesigneerd. De teksten wijken in onderdelen iets af. 
 
 
Tekst op dit met 1 genummerde bord: 
"Op 't houte vaartuigh in 't gevaar der woeste zee 
Soo haalt men baay tabak op de vergijnse ree"

'Met t Houte Vaertuigh Opt gevaer der Woste Zee Soo haeltmen Baij Taback Op de Verginij Ree'

Een serie van acht borden met scenes uit de tabakshandel van de Hollandse tabakshandel uit de tweede helft van de zeventiende eeuw. Om het tafereel een toepasselijke tekst en een nummer en daar omheen een rijkversierde rand van bloem- en bladmotieven De acht borden maken deel uit van een serie van twaalf stuks, welke compleet aanwezig is in het Victoria and Albert Museum in Londen. Daar werden ze in 1907 aangeboden door J.H. Fitzhenry Esq. Deze borden zijn echter niet gesigneerd. De teksten wijken in onderdelen iets af. 
 
 
Tekst op dit met 6 genummerde bord: 
"Soo kneght haalt monsters voort en toont de suiverheyt 
eij koopman rieckt en proeft en seg dan u bescheijt"

'Soo Knegt Haelt Monsters Voort En Toont de Suiverheijt Eij Koopman Ruickt En Proeft En Segt dan u Bescheijt'


Een serie van acht borden met scenes uit de tabakshandel van de Hollandse tabakshandel uit de tweede helft van de zeventiende eeuw. Om het tafereel een toepasselijke tekst en een nummer en daar omheen een rijkversierde rand van bloem- en bladmotieven De acht borden maken deel uit van een serie van twaalf stuks, welke compleet aanwezig is in het Victoria and Albert Museum in Londen. Daar werden ze in 1907 aangeboden door J.H. Fitzhenry Esq. Deze borden zijn echter niet gesigneerd. De teksten wijken in onderdelen iets af. 
 
Tekst op dit met 11 genummerde bord: 
"Strip dienaars siet de vrouw is neerstigh aan 't verkoopen 
De wevers 't bootsvolk en elck wil et huis afloopen"

'Strip Dienaers Siet de Vrou is Neers Aent Verkoopen De Weevers t Boosvolck En Elck Willent Huys Afloopen'

Een serie van acht borden met scenes uit de tabakshandel van de Hollandse tabakshandel uit de tweede helft van de zeventiende eeuw. Om het tafereel een toepasselijke tekst en een nummer en daar omheen een rijkversierde rand van bloem- en bladmotieven De acht borden maken deel uit van een serie van twaalf stuks, welke compleet aanwezig is in het Victoria and Albert Museum in Londen. Daar werden ze in 1907 aangeboden door J.H. Fitzhenry Esq. Deze borden zijn echter niet gesigneerd. De teksten wijken in onderdelen iets af.

Achttal borden

De achterkant van het zonder standring uitgevoerde bord loopt een weinig roond en heeft een vlak middendeel. Op de voorkant bestaat de centrale voorstelling uit twee over elkaar geplaatste driehoekige motieven die in de spaartechniek zijn versierd met bladeren, omcirkeld door een strakke, naar buiten gerichte puntige spiraalband. De randdecoratie bestaat uit gestileerde florale motieven gescheiden door een gearceerde band.

Bord

Bord in Chinese kraakstijl met op het plat een medaillon met huizen in een waterlandschap en een figuur in een boot. Op de rand vakken met florale motieven alternerend met huizen in een waterlandschap. Tussen de vakken, servetwerkmotief.

Cornelis Koppens

De achterkant van het zonder standring uitgevoerde bord, loopt een weinig rond en heeft een vlak middendeel. Op de voorkant bestaat de centrale voorstelling uit twee over elkaar geplaatste driehoekige motieven die in de spaartechniek zijn versierd met bladeren, omcirkeld door een strakke, naar buiten gerichte puntige spiraalband. De randdecoratie bestaat uit gestileerde florale motieven gescheiden door een gearceerde band.

Bijbelse schotel

De Drie Porceleyne Flessies

Willem Jacobsz. van der Kool

weduwe van der Kool-Schrevelius

De achterkant van het zonder standring uitgevoerde bord loopt een weinig rond en heeft een vlak middendeel. 
Op de voorkant is voor de centrale voorstelling gekozen voor een episode uit de Kruisweg van Christus: Christus valt temidden van een menigte voor een stadspoort, waaronder een knielende Veronica, onder het kruis. 
Op de rand het opschrift:'De waerheijdt is verdoemt, besie mijn ziel hoe swaer Uw heer sijn eijge kruijs moet draage na kalvaer Wie is van ongeduldt in lijden noch aen't klagen Uw heijlandt torst het sijn: wie wil 't niet helpen dragen' 
In het plat Luc 23-25; 9

Bord 'De waerheijdt is verdoemt, besie mijn ziel hoe swaer Uw heer sijn eijge kruijs moet draage na kalvaer Wie is van ongeduldt in lijden noch aen't klagen Uw heijlandt torst het sijn: wie wil 't niet helpen dragen'

Het met een lage standring uitgevoerde bord heeft een oranje rand. Het plat is beschilderd met een Oriëntaals figuur met een pijl en boog in de handen, gericht op een hert. De scène is geplaatst in een rotsachtig landscha. Links bovenin de afbeelding zijn de letters G W*S boven het jaartal 1738 afgebeeld. Op de rand worden lambrequins afgewisseld door bloemen en ranken.

Bord gedecoreerd met een Chinoiserie voorstelling

Bord met een familiewapen

Christoffel Bisschop

Nadat directeur Joost Thooft in 1876 de touwtjes in handen kreeg, werd de productie van traditioneel Delfts met enthousiasme hervat. Wat betreft vorm en decoratie borduurde men zoals bekend in grote lijnen voort op het assortiment van weleer. 
Zo werden reeds in de jaren veertig van de achttiende eeuw vergelijkbare vlootmodellen als het hier besproken voorbeeld op de markt gebracht. Dikwijls vertoonden de deksels fantasievolle knopjes zoals slakken of druiventrosjes. 
Het achthoekige vlootje heeft een deksel en een onderschotel met accoladevormige randen. Het decor bestaat uit bloemen en het traditionele servetwerk. Dit model 'botervloot Bisschop' vertoont een decor van de Haagsche School schilder Christoffel Bisschop en werd eveneens uitgevoerd in rood, blauw en goud met groen. Een dergelijk model komt ook voor in een recente verkoopcatalogus van De Porceleyne Fles bij het sieraardewerk.

Botervloot met deksel en onderschotel

Hugo Kaagman

Clock

Dirck Harlees

De Porceleyne Fles

Het unieke karakter van dit voorwerp ligt in het feit dat het hier om een plateelbakkersproef gaat, die in 1654 werd ingevoerd voor het behalen van het meesterschap. 
De drie verplichte voorwerpen om deze proef met goed gevolg te doorstaan, waren 'een sirooppot, een winckel salaet schotel, ende een ront zoutvat van binnen hol uijt een stuck gedraijt', aldus een gildenbepaling uit 1654. 
De plateelbakkers vielen onder het Delftse Lucasgilde. 
Na een leertijd van zes jaar bij een meester, kon een leerling een proef afleggen ''tzij als draijers ofte als schilders'. 
Gelet op het opschrift op deze voorwerpen is het duidelijk wat wij heden ten dage dienen te verstaan onder een sirooppot, 'salaet' schotel en een rond zoutvat. Talloze boedelbeschrijvingen vermelden 'winckel salaet' schotels en strooppotten, waarvan we ons dankzij deze stukken dus een idee kunnen vormen van de verschijningsvorm. 
Slechts geregistreerde meesters mochten in Delft een plateelbakkerij leiden. Voorwaarde hiervoor was het bezit van poorterrecht, een bepaling waarmee het mogelijk was 'vreemde' (van buiten Delft) meesters te weren. 
De proef kon echter wel worden afgelegd door een meester of een leerling uit een andere stad, mits hij 'bij behoorl. attestatie uijt andere steden doen blijcken dat hij aldaer meester ware geweeste ofte den tijt van zes jaren voors. bij meesters geleert hadde'. 
De leerling diende in ieder geval de volledige zes jaar bij een meester in de leer te zijn geweest. 
Om een plateelbakkerij te leiden, moest een 'vreemde' meester wel nog het poorterrecht verwerven. 
De proef werd afgenomen in het huis van de 'oudsten hoffman', waarmee de langst in functie zijnde hoofdman van het Lucasgilde werd bedoeld. 
Als een meester kwam te overlijden, mocht zijn weduwe 'de neringe zonder prouff te doen (¿) continueren, haer leven langh'. 
In het geval dat zij was hertrouwd en kwam te overlijden, dan diende haar man 'de neringe willen[de] continueren, gehouden zijn hare prouven te doen binnen de zes weken naert overlijden van hare vrouwen'.

Delftse Plateelbakkersproef voor het behalen van het meesterschap in de vorm van een schotel met het wapen van het Sint Lucasgilde

De met standring uitgevoerde schotel is aan de achterkant versierd met gestileerde symbolen. De decoratie aan de voorkant is uitgevoerd in de Chinese overgangsstijl en toont in het plat een medaillon gevuld met oosterse figuren in een rotsachtig landschap met een hek. Rechts is in de achtergrond een gedeelte van een huis te zien. 
Hieromheen is een band met gestileerde acanthusbladeren. 
De rand is beschilderd met vakken waarvan vier gevuld zijn met een figuur en vier met dubbele tulpen geflankeerd door enkele bloemen.

Een Delftse faience schotel.

Fragment van een majolica schotel met op het plat een geschilderde vrucht met bladeren in oranje, groen en blauw.

Fragment

Cornelis de Man

Dit huiselijke tafereel is één van de vele schilderijen in dit genre die in de periode 1640-1670 vooral in Delft werden geschilderd. De voorstelling is geënsceneerd en zit vol symboliek, waarvan de betekenis ons tegenwoordig nog maar gedeeltelijk duidelijk is. 
In dit geval staat 'de liefde' of 'de liefdesrelatie' centraal. Het omgewoelde bed, de tweede bedstee achter de veegster en de spelende poes refereren aan de fysieke kant van een amoureuze verhouding. De kan van Delfts aardewerk, die op de rand van de tafel staat, moet de beschouwer doen beseffen dat er altijd sprake is van een wankel en breekbaar evenwicht, dat alleen in harmonie kan gedijen. Naar dit laatste aspect verwijst het snaarinstrument op de stoel. 
 
Cornelis de Man heeft waarschijnlijk zijn eigen interieur als voorbeeld gebruikt; een identieke bedstee en lambrisering komen namelijk op verschillende van zijn werken voor. Hij was gespecialiseerd in dit soort geënsceneerde voorstellingen, die in een rijk gestoffeerde omgeving zijn geplaatst. 
De Delftse schilder Johannes Vermeer was de beroemdste vertegenwoordiger van dit genre schilderijen. Hij was niet alleen een stad-, maar ook een tijdgenoot van De Man, die hij ook zeker heeft gekend.

Vrouw met kat in interieur

Clara van Sparwoude trouwde in 1556 met Van der Meer, de gemeentesecretaris van Delft. 
Zij stichtte in 1596 van een deel van haar vermogen een weldadigheidsfonds. Uit haar nalatenschap werd jaarlijks een huwelijksgift uitgekeerd aan 'vroome ende eerlicke jongemans ende jonge dochteren' van haar geslacht, zowel wettige als onwettige afstammelingen van haar voorvaderen van vaderszijde konden een huwelijksgift krijgen of een beurs om in Leiden theologie te gaan studeren. Met de ten uitvoerlegging van het testament waren de weesmeesters van Delft belast. Tussen 1913 en 1918 werd nog aan ca. 500 personen een huwelijksgift van ongeveer 20 gulden (9,08 euro) uitgekeerd. In 1922 werd het fonds opgeheven en het kapitaal verdeeld onder de nog levende nakomelingen 
 
Portrait of Clara van Sparwoude (Delft ca. 1530-1615-Delft) It is a copy, made in ca. 1680, of an original dated 1565. She started a fund for her posterity. Yet till 1918 money out of her estate was payed to relatives as a marriage-porti

Portret van Clara van Sparwoude (circa 1530 - 1615)

Caspar Netscher

Portret van Koning-Stadhouder Willem III, 1650 - 1702

Gerard van Honthorst

Willem II (1626-1650) trouwt in 1641 met Mary Stuart, een dochter van de Engelse koning Karel I. In 1647 volgt hij zijn vader Frederik Hendrik op als stadhouder. Willem II is een fel tegenstander van de Vrede van Münster die vroeg in 1648 wordt gesloten. Hij wil de belangen van de Republiek ondergeschikt maken aan zijn eigen dynastieke belangen: inmenging in de Engelse burgeroolog om zijn schoonvader te helpen. Willem II kan niet voorkomen dat Karel I in 1649 wordt onthoofd, maar wil daarna wel diens erfgenamen met een leger te hulp komen. In het hoogoplopende conflict tussen de stadhouder en de Hollandse steden, die het Staatse leger na de vrede wilden ontbinden, zet Willem II zes vooraanstaande regenten gevangen op slot Loevestein en probeert hij in de zomer van 1650 Amsterdam te verrassen. Kort daarop bezwijkt hij aan de kinderpokken, enkele dagen voor de geboorte van zijn zoon Willem III. De Republiek gaat vervolgens het eerste stadhouderloze tijdperk in dat zal duren tot 1672.

Portret van Willem II (1626-1650)

Zelfportret van de schilder Cornelis de Man

Zelfportret van Cornelis de Man

Het unieke karakter van dit voorwerp ligt in het feit dat het hier om een plateelbakkersproef gaat, die in 1654 werd ingevoerd voor het behalen van het meesterschap. De drie verplichte voorwerpen om deze proef met goed gevolg te doorstaan, waren 'een sirooppot, een winckel salaet schotel, ende een ront zoutvat van binnen hol uijt een stuck gedraijt', aldus een gildenbepaling uit 1654. De plateelbakkers vielen onder het Delftse Lucasgilde. Na een leertijd van zes jaar bij een meester, kon een leerling een proef afleggen ''tzij als draijers ofte als schilders'. Gelet op het opschrift op deze voorwerpen is het duidelijk wat wij heden ten dage dienen te verstaan onder een sirooppot, 'salaet' schotel en een rond zoutvat. Talloze boedelbeschrijvingen vermelden 'winckel salaet' schotels en strooppotten, waarvan we ons dankzij deze stukken dus een idee kunnen vormen van de verschijningsvorm. 
Slechts geregistreerde meesters mochten in Delft een plateelbakkerij leiden. Voorwaarde hiervoor was het bezit van poorterrecht, een bepaling waarmee het mogelijk was 'vreemde' (van buiten Delft) meesters te weren. De proef kon echter wel worden afgelegd door een meester of een leerling uit een andere stad, mits hij 'bij behoorl. attestatie uijt andere steden doen blijcken dat hij aldaer meester ware geweeste ofte den tijt van zes jaren voors. bij meesters geleert hadde'. De leerling diende in ieder geval de volledige zes jaar bij een meester in de leer te zijn geweest. Om een plateelbakkerij te leiden, moest een 'vreemde' meester wel nog het poorterrecht verwerven. 
De proef werd afgenomen in het huis van de 'oudsten hoffman', waarmee de langst in functie zijnde hoofdman van het Lucasgilde werd bedoeld. Als een meester kwam te overlijden, mocht zijn weduwe 'de neringe zonder prouff te doen continueren, haer leven langh'. In het geval dat zij was hertrouwd en kwam te overlijden, dan diende haar man 'de neringe willen[de] continueren, gehouden zijn hare prouven te doen binnen de zes weken naert overlijden van hare vrouwen'.

Delftse Plateelbakkersproef voor het behalen van het meesterschap in de vorm van een zoutvat met het wapen van het Sint Lucasgilde

Het zoutvaatje is gemodelleerd als een melkster, zittend op een kruk met drie poten en houdt een emmer tussen de benen geklemd. Het vrouwelijke figuur heeft een gebloemde jurk aan waarvan de mouwen zijn opgestroopt.

Zoutvat

Zoutvat. Zout was een basis ingrediënt aangezien peper en andere specerijen erg duur waren. De vorm van het zoutvat is afkomstig van de 16de eeuwse zilveren exemplaren toen 'de zout in de pap' nog een zeer kostbare zaak was.

Bob Bonies

Reeks van vijf geometrische, samengestelde vormen in telkens twee kleuren, gekozen uit de standaardreeks rood, wit, blauw, geel en groen. 
De werken van Bonies zijn veelal gericht op het principe van ordening en zijn geconstrueerd uit een regelmatige voortzetting van een deling, vergroting of koppeling van kleurvlakken. Het schilderij als een groepering van overzichtelijke (kleur)vlakken, als spanningsvelden met een asymetrisch evenwicht.

Motto: Haast U langzaam

Het zoutvaatje is gemodelleerd als een melker, zittend op een kruk met drie poten en houdt een emmer tussen de benen geklemd. Het mannelijke figuur heeft een hoed op het hoofd

Johannes Hartsman (Amsterdam, 1758-1804)

Pieter Gerritsz. Groen

Het zoutstandaardje is concaaf-conisch van vorm en heeft een tweemaal inspringende bovenrand en een holle bovenkant. De wand en de bovenkant zijn, tussen dubbele cirkels, gedecoreerd met kostbaarheden, waaronder een munt en een vaas.

Cornelis Troost

Familieportret van Johanna Suzanna Teding van Berkhout-Ghijs (1688-1717) en haar drie zonen, Pieter (1711-1744), Jan (1713-1766) en Coenraad (1714-1770). 
 
Johanna Susanna Ghijs is postuum afgebeeld als Flora achter een balustrade met haar drie zoontjes: Pieter (1711-1744), Jan (1713-1766) en Coenraad (1714-1770); dochter Susanna Maria (1717-1779) niet afgebeeld; het geheel in een landschap, met linksboven grote draperie, op de voorgrond een etend aapje. 
Johanna Susanna Ghijs was in 1717 overleden na de geboorte van haar vierde zoontje, dat in 1720 stierf. Troost maakte haar portret naar een schilderij van Hieronymus van der My, dat hij in opzet vrij nauwkeurig overnam. Hij voegde er wel zijn zwierige schilderwijze aan toe en gaf haar in plaats van de pruik, met stijve naar achteren lopende rijen krullen, een bloemenmutsje. 
Volgens Mario Praz, in zijn boek "Conversation Pieces" (London 1971), heeft Troost in het schilderij willen aanduiden dat de moeder was overleden door haar als het ware uit een graftombe te laten rijzen. De beide cypressen op de achtergrond zouden dan een funeraire betekenis hebben. Het stenen postament was echter een zeer gebruikelijk compositie-element en het landschap en de bloemen zijn geheel in traditie van Caspar Netscher. Wel typerend voor Troost is het virtuoze kleurgebruik, de directheid waarmee hij zijn geportretteerden heeft 'gevangen' en de ongedwongen pose, die vooral opvalt bij de blokfluit spelende jongen rechts. 
 
Jan Teding van Berkhout (1713-1766) bezat later een collectie schilderijen en tekeningen die in 1767 geveild werd. De familieportretten bleven buiten de veiling.

Vaas

Objectgegevens

Heb je een opmerking?

Ga je akkoord met onze cookies?